Chống gậy đến dự phiên phúc thẩm vừa được TAND Cấp cao tại TP HCM đưa ra xét xử, ông Năm (72 tuổi) còn được người thân dìu từng bước. Em gái ông là bà Anh (69 tuổi) - nguyên đơn vụ kiện - cũng lê từng bước khó nhọc.
Sống độc thân, 13 năm trước, ông Năm lập di chúc cho em gái căn nhà trên đường Lạc Long Quân (quận 11). Ông cũng cho anh Long (cháu gọi bằng cậu) căn nhà khác gần đó - nay là đường Nguyễn Văn Phú - với điều kiện "phải chăm sóc ông những lúc già yếu, ốm đau".
Sống độc thân, 13 năm trước, ông Năm lập di chúc cho em gái căn nhà trên đường Lạc Long Quân (quận 11). Ông cũng cho anh Long (cháu gọi bằng cậu) căn nhà khác gần đó - nay là đường Nguyễn Văn Phú - với điều kiện "phải chăm sóc ông những lúc già yếu, ốm đau".
Vì sức khỏe yếu, anh em cụ Năm được người thân dìu từng bước xuống cầu thang tòa án. Ảnh: T. T.
Hơn hai năm sau cụ Năm đổ bệnh nhưng không nhận được sự quan tâm, chăm sóc từ người cháu. Thất vọng, khoảng tháng 9/2006, ông quyết định hủy bỏ di chúc đã cho anh Long căn nhà. Khi biết mình bị ung thư, ông Năm định bán căn nhà này lấy tiền chữa trị nhưng người cháu không trả lại vì cho rằng thời gian sinh sống tại đây phải sửa chữa hết 23 lượng vàng. Ngoài ra, anh còn bỏ ra 40 lượng vàng lo ma chay cho bố ông Năm (cũng là ông ngoại của anh). Anh yêu cầu ông Năm phải đưa số vàng này cho mình thì mới trả nhà.
Không đồng ý, năm 2007 ông Năm làm đơn khởi kiện. Trong thời gian tòa giải quyết, có lúc ông trong tình trạng nguy kịch không đủ sức khỏe để tham gia nên buộc phải rút đơn.
Để có tiền chữa trị cho anh trai, bà Anh phải bán nhà mình trên đường Nguyễn Thiện Thuật (quận 3). Tháng 10/2009, ông Năm làm hợp đồng tặng cho bà căn nhà trên đường Nguyễn Văn Phú lấy lại từ người cháu. Nhiều lần nhờ chính quyền địa phương can thiệp để lấy lại căn nhà không được, tháng 4/2010, bà Anh khởi kiện ra TAND TP HCM.
Quá trình giải quyết vụ án, anh Long cho rằng, người cậu lập di chúc cho căn nhà là để trả ơn bố anh. Vì thế anh giữ nguyên yêu cầu buộc cậu và dì phải trả tổng cộng 63 lượng vàng mới đồng ý giao nhà.
Ông Năm và bà Anh chỉ chấp nhận trả lại chi phí sữa chữa nhà theo kết quả định giá, còn về chi phí lo ma chay cho người cha quá cố, ông bà cho rằng đây là trách nhiệm chung của anh em ông và các con cháu. Chi phí này cũng được chính ông bà bỏ ra chứ không phải một mình Long.
Ba năm trước, TAND TP HCM xử sơ thẩm, buộc ông Long phải trả nhà trong vòng hai tháng. HĐXX xác định, căn nhà trên đường Nguyễn Văn Phú thuộc sở hữu của ông Năm. Ông có quyền lập di chúc, sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ… bất cứ lúc nào.
Tòa cũng ghi nhận sự tự nguyện của ông Năm và bà Anh hoàn trả cho anh Long chi phí sửa chữa nhà hơn 131 triệu đồng theo kết quả định giá. Đối với 40 lượng vàng lo mai táng cho ông ngoại, vị bác sĩ không đưa ra được chứng cứ nên không được chấp nhận.
Không đồng ý với bản án này, anh Long kháng cáo. Vụ án tiếp tục kéo dài nhiều năm với nhiều lần tạm hoãn. Hai tháng trước, TAND Cấp cao tại TP HCM mở phiên tòa nhưng anh Long lấy lý do không phải là bị đơn trong vụ kiện. Bởi thời gian bà Anh khởi kiện anh không còn ở trong căn nhà đó vì có một căn nhà khác và đề nghị tòa hoãn để cung cấp thêm chứng cứ.
Sau bao nhiêu năm theo kiện, hai cụ đã đòi được căn nhà của mình. Ảnh: H. D.
Trong lần xử này, kết quả xác minh từ phía công an địa phương cho thấy anh Long vẫn đăng ký tạm trú tại căn nhà tranh chấp đến cuối năm 2010 (sau khi người dì làm đơn khởi kiện) vì vậy tư cách bị đơn của ông được tòa xác định là có căn cứ.
Tại tòa, ông vẫn giữ nguyên yêu cầu buộc ông Năm và bà Anh phải trả số vàng nói trên mới đồng ý giao nhà. Tuy nhiên, HĐXX đã bác yêu cầu này, giữ nguyên bản án sơ thẩm vì anh Long không cung cấp được chứng cứ chứng minh.
Phiên xử kết thúc, anh em cụ Năm không giấu được niềm vui, khóc nghẹn trước tòa. "Có lúc tôi tưởng chừng không còn đủ sức khỏe để theo đuổi vụ kiện. Niềm tin của tôi vào công lý cuối cùng cũng được đáp lại bằng bản án công minh", ông nghẹn giọng, bà Anh cũng rưng rưng nước mắt.
Ông bảo, cũng từ ngày xảy ra vụ kiện, tình cảm với những người cháu không còn như xưa. Nhưng ông nói, không muốn vì chuyện này mà buồn phiền với bất kỳ ai. Bởi ông đang trong giai đoạn điều trị căn bệnh ung thư biến chứng, những ngày cuối đời chỉ muốn được sống vui vẻ.
* Tên đương sự đã được thay đổi
Tác giả bài viết: Hải Duyên
