Một góc dự án Gang thép Thái Nguyên.

Nguồn tin của PV Dân trí từ Thanh tra Chính phủ khẳng định, những dấu hiệu vi phạm hình sự này liên quan đến cả chủ đầu tư (TISCO) và nhà thầu - Tổng công ty xây dựng công nghiệp Việt Nam (Vinaincon) thuộc Bộ Công thương. Những cá nhân có liên quan trách nhiệm trong 4 việc này cũng được Thanh tra Chính phủ nêu đích danh.

“Dự thảo kết luận thanh tra đã được chúng tôi báo cáo tới Thủ tướng Chính phủ, chứ chưa ban hành chính thức”- vị này cho hay.

Cuối tháng 2/2017, Thanh tra Chính phủ đã công bố quyết định thanh tra toàn diện tại Dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên - nay là Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Được biết, dự án cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư trên 3.843 tỷ đồng được Thủ tướng Chính phủ cho phép năm 2005 với mục tiêu là đầu tư dây chuyền công nghệ sản xuất luyện kim (bao gồm khai thác chế biến quặng sắt) nhằm tạo ra năng lực sản xuất 500.000 tấn phôi thép/năm, sử dụng nguồn nguyên liệu quặng sắt trong nước.

Dự án này bao gồm 2 gói thầu chính, trong đó gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ: xây dựng nhà máy tuyển rửa quặng sắt công suất thiết kế 300.000 tấn quặng sắt tinh/năm, do nhà thầu trong nước trúng thầu, đã xây dựng hoàn thành đưa vào sản xuất tháng 5.2014, hiện nay đã đạt 100% công suất thiết kế.

Gói thầu thứ hai là xây dựng dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá, công suất 500.000 tấn phôi thép/năm do nhà thầu Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) đảm nhận thông qua đấu thầu quốc tế.

Đến tháng 7/2007, chủ đầu tư và nhà thầu MCC đã ký hợp đồng EPC (thiết kế - E; cung cấp thiết bị - P; xây dựng và lắp đặt - C) với giá trị xấp xỉ 161 triệu USD (tương đương 2.587 tỉ đồng).

Tuy nhiên, sau 1,5 năm khởi công, với lý do giá cả vật tư nguyên nhiên liệu tăng cao nằm ngoài tầm kiểm soát của Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên và MCC, nên trong vòng 18 tháng không thể triển khai thực hiện thi công dự án theo tiến độ.

Vào tháng 3/2009, phía MCC đề nghị cho tách phần xây dựng và lắp đặt (C) giao lại cho nhà thầu Việt Nam là Tổng công ty xây dựng công nghiệp Việt Nam (Vinaincon) thực hiện…

Theo báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm 2016 của Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO), vấn đề được đơn vị kiểm toán nhấn mạnh đó là việc TISCO đang triển khai dự án “Cải tạo và mở rộng sản xuất Công ty Gang thép Thái Nguyên - giai đoạn 2” với tổng chi phí đầu tư toàn dự án theo dự toán ban đầu là 3.843,67 tỷ đồng và dự toán điều chỉnh đã được phê duyệt là 8.104,91 tỷ đồng.

Theo thuyết minh của TISCO tại báo cáo tài chính, đến thời điểm 30/6/2016, tổng giá trị đầu tư của dự án này đã thực hiện đạt gần 4.540 tỷ đồng - chiếm tới 98% tổng giá trị xây dựng cơ bản dở dang của TISCO. So với thời điểm đầu năm, giá trị xây dựng cơ bản dở dang của dự án này tăng thêm 101,6 tỷ đồng.

Trả lời báo chí, ông Hoàng Ngọc Diệp - Tổng giám đốc TISCO nhấn mạnh: “Nếu không có ưu đãi tổng vốn đầu tư dự án phải trên 9.500 tỷ đồng, không chỉ dự án không hiệu quả, công ty cũng chết theo”.

Trong tháng 5/2016, Thường trực Chính phủ đã dành riêng một cuộc họp về vấn đề này. Sau phiên họp trên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo giao Bộ Công Thương thành lập tổ công tác, thuê tư vấn độc lập để đánh giá toàn diện dự án và đưa ra phương án xử lý theo 3 hướng: bán dự án, bán Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên hoặc kêu gọi doanh nghiệp góp vốn đầu tư…

Tác giả: Thế Kha

Nguồn tin: Báo Dân trí