Tìm bẫy trong rừng sâu

Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong, tỉnh Quảng Trị là nơi hiếm hoi trong toàn quốc bảo tồn được trên 50% (khoảng 10.000ha) diện tích rừng nhiệt đới thường xanh vùng núi thấp gần như còn nguyên vẹn. Nơi đây có 1.030 loài thực vật thuộc 599 chi, 144 họ, 5 ngành thực vật bậc cao có mạch; 357 loài động vật có xương sống thuộc 251 giống, 97 họ, 26 bộ, trong đó 61 loài nguy cấp, quý, hiếm cần ưu tiên quản lý, bảo tồn và giám sát biến động...

Khu Dự trữ thiên nhiên này chưa có trung tâm cứu hộ và khu nuôi bán hoang dã động vật nên các hoạt động cứu hộ cũng như chuyển vị động vật hoang dã gặp nhiều khó khăn.

Mỗi chuyến tuần tra, lực lượng bảo vệ rừng phải băng rừng, lội suối vượt qua các con đường hiểm trở.

Từ năm 2020 đến nay, đơn vị đã thành lập 03 tổ tuần tra bảo vệ rừng, tháo gỡ bẫy nhằm đẩy mạnh công tác bảo tồn đa dạng sinh học, cứu hộ động vật hoang dã, trả lại môi trường tự nhiên cho động vật hoang dã sinh trưởng, phát triển.

Những người giữ rừng tại đây mang trên mình một trọng trách đặc biệt và cũng vô cùng gian khổ, khó khăn. Nếu không có sự nhiệt huyết, yêu nghề thì chắc ít người có thể trụ được.

Những chiếc bẫy được ngụy trang công phu dưới đất đã được những người giữ rừng phát hiện.

Hàng ngày, từ sáng sớm tinh mơ, khi sương sớm còn phủ trắng trên những ngọn núi ở Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, những người giữ rừng lại khoác ba lô lên vai, mang theo kìm sắt, dao phát, dây thừng, võng… Hành trình quen thuộc của họ bắt đầu đi tìm và tháo gỡ những chiếc bẫy thú giấu kín trong rừng sâu. Với họ, mỗi sợi dây thép được gỡ ra không chỉ cứu lấy một sinh mạng hoang dã, mà còn là cách để giữ lại nhịp thở của rừng Động Châu.

Khu vực tuần tra có nguy cơ bị đặt bẫy cao nên nhóm luôn trong tâm thế cảnh giác và chú ý quan sát lối mòn và các cành cây bên đường. Theo kinh nghiệm nhiều năm của những người giữ rừng, kẻ xấu thường đánh dấu vị trí đặt bẫy bằng cách chặt nhánh, thân cây. Đó là dấu hiệu nhận biết, xung quanh đó có bẫy thú.

Những chiếc bẫy thú các loại được thu giữ sau các chuyến đi tuần tra, gỡ bẫy.

Len lỏi khắp các con đường ngoằn ngoèo, trơn trượt sau những cơn mưa rừng, mỗi bước chân, của những người đi giữ rừng bước đi thận trọng, chậm rãi. Bởi chỉ cần một sơ suất nhỏ, chính họ cũng có thể trở thành nạn nân của những chiếc bẫy dây phanh, bẫy kẹp bằng sắt được ngụy trang dưới lớp lá mục.

Anh Hồ Văn Mông, thành viên Tổ tuần tra bảo vệ rừng và tháo gỡ bẫy Trạm Cầu Khỉ thuộc Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, từng nhiều năm lặn lội khắp các cánh rừng tại đây nên có nhiều kinh nghiệm.

Bẫy dây phanh được giăng khắp tuyến rừng.

Theo anh Mông, những người đặt bẫy thú rừng ngày càng tinh vi và được ngụy trang rất kỹ. nếu không cẩn thận quan sát thì rất khó phát hiện, thậm chí dẫm trúng bẫy.

Vừa nói anh Hồ Văn Mông vừa cúi xuống gỡ một chiếc bẫy dây phanh quấn quanh gốc cây nhỏ: "Chỉ một cái bẫy thôi, có thể khiến thú rừng mất mạng trong tích tắc”, anh Mông nói.

Thành quả là những con số

Theo thống kê từ hệ thống SMART của Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, các tổ tuần tra đã phát hiện và tháo gỡ 209 chiếc bẫy thú các loại. Trước đó, trong năm 2024, con số này lên tới 1.525 bẫy – phần lớn là bẫy dây phanh, cáp sắt, hoặc bẫy kẹp tự chế.

Dù số lượng bẫy đã giảm, nhưng tình trạng săn bắt động vật hoang dã trái phép vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt trong mùa mưa, khi nhiều loài thú di chuyển kiếm ăn.

Mắc võng nghỉ trưa ngay trong rừng.

“Chúng tôi chỉ mong rừng yên bình, để tiếng thú, tiếng chim không bao giờ tắt”, ông Bạch Thanh Hải – Giám đốc Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, cho biết.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, không chỉ dựa vào tuần tra, đơn vị còn phối hợp chặt chẽ với UBND xã Kim Thủy, Đồn Biên phòng Làng Ho, Hạt Kiểm lâm Kim Ngân, Công an xã Kim Ngân và Ban Quản lý rừng đặc dụng Nam Quảng Trị.

Đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng liên ngành địa phương trong việc bảo vệ động vật hoang dã tại Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong.

Theo đó, các thông tin về các khu vực có dấu hiệu đặt bẫy, săn bắt được trao đổi thường xuyên giữa các đơn vị. Những hành vi vi phạm bị phát hiện đều được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Nhờ vậy, nhiều điểm nóng về săn bắt hoang dã dọc ranh giới rừng đã được xóa bỏ, góp phần giữ bình yên cho khu vực lõi của khu dự trữ.

Song hành với công tác tuần tra, Ban Quản lý còn đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật, nâng cao ý thức của người dân vùng đệm trong việc không săn bắt, không tiêu thụ, không tiếp tay cho các hành vi vi phạm.

Công việc hết sức gian nan, vất vả của lực lượng giữ rừng.

Mới đây, ngày 03/11, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định số 2390/QĐ-UBND về việc phê duyệt khoản viện trợ Dự án “Hỗ trợ phục hồi động vật hoang dã tại Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong” do Tổ chức World Land Trust tài trợ.

Dự án do Công ty TNHH MTV Bảo tồn Thiên nhiên Việt làm chủ khoản viện trợ, triển khai tại xã Kim Ngân đến hết ngày 31/12/2027. Tổng giá trị viện trợ không hoàn lại là 48.310 USD, tương đương hơn 1,148 tỷ đồng.

Dự án nhằm phục hồi các quần thể động vật hoang dã, tăng cường công tác bảo tồn tại Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong. Trọng tâm là duy trì hoạt động tuần tra rừng, tháo gỡ bẫy, giám sát đa dạng sinh học, góp phần giảm thiểu tình trạng săn bắt trái phép, hướng đến xây dựng khu vực này thành môi trường an toàn để tái thả loài Gà lôi lam mào trắng trong tương lai.

Tác giả: Ngô Thị Huyền

Nguồn tin: nguoiduatin.vn