Mối lo ngại xảy ra các vụ đụng độ giữa máy bay Nga và Mỹ trên bầu trời Syria đang ngày càng gia tăng, trong khi cuộc chiến chống khủng bố ở nước này được xem như đã đi đến hồi kết.

Tố cáo lẫn nhau

Bộ Quốc phòng Nga ngày 9-12 tuyên bố đa số vụ chạm trán nhau giữa các máy bay Nga và Mỹ bên trên khu vực thung lũng dòng sông Euphrates ở Syria đều gắn liền với nỗ lực cản trở việc tiêu diệt khủng bố từ phía không quân Mỹ .

Thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, nhắc lại vụ chiến đấu cơ F-22 ngăn chặn 2 máy bay tấn công Su-25 ném bom căn cứ của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở bờ phía Tây dòng sông Euphrates hôm 23-11, khiến Nga phải xuất kích tiêm kích Su-35 để chặn chiếc F-22.

Ông Konashenkov khẳng định không lực của liên minh do Mỹ đứng đầu - khác với không quân Nga - hoạt động bất hợp pháp ở Syria. Ông nhắc nhở Lầu Năm Góc rằng Syria là quốc gia có chủ quyền và là thành viên Liên Hiệp Quốc nên ở đây Mỹ không có và không thể có bầu trời nào của mình cả.

Theo báo Vzglyad, đáp lại lời đe dọa từ phía Mỹ nhắm vào máy bay Nga, ông Konashenkov khuyên Lầu Năm Góc "gạn lọc suy nghĩ" và tập trung vào việc tiêu diệt phiến quân IS ở Iraq, chứ không phải là kích động các vụ đụng độ trên không.

Trong khi đó, theo giới chỉ huy Mỹ, kể từ khi Mỹ và Nga đạt được thỏa thuận để ngăn ngừa tai nạn trên không ở Đông Syria hồi tháng trước, các máy bay Nga đã vi phạm khoảng 6-8 lần/ngày.

Họ cho rằng đó là Moscow muốn thử người Mỹ, quấy nhiễu phi công không lực Mỹ và giúp quân đội Syria củng cố thắng lợi trước cuộc đối thoại ngoại giao nhằm giải quyết cuộc chiến tranh kéo dài gần 7 năm ở nước này.

Kỹ thuật viên không quân Nga gắn bom vào máy bay tại căn cứ ở Syria Ảnh: AP

Nga và Mỹ đang hậu thuẫn cho các cuộc tấn công riêng biệt chống lại IS ở Đông Syria, cả hai nước này đều đang đạt được thành công ở tỉnh Deir el-Zour nhiều dầu mỏ, giáp biên giới Iraq. Quân chính phủ Syria, được không quân Nga và dân quân Iran yểm trợ, đang giành ưu thế dọc theo bờ phía Tây dòng sông Euphrates.

Còn các tay súng người Kurd và Ả Rập ở Syria, được Mỹ hỗ trợ, đang tiến lên dọc theo bờ phía Đông dòng sông này. Khoảng cách giữa 2 lực lượng này đang thu hẹp lại đã làm nảy sinh nguy cơ xảy ra những vụ đụng độ vô ý - sự cố mà Mỹ và Nga lâu nay đều cố tránh.

Mỹ dọa bắn máy bay Nga

Theo đài CNN, trong mấy ngày gần đây, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố các máy bay ném bom và các loại máy bay khác của nước này đã tăng cường hoạt động ở bờ phía Đông dòng sông Euphrates, khiến họ tiến gần hơn về phía các lực lượng do Mỹ hậu thuẫn.

Trung tá Damien Pickart, phát ngôn viên Bộ Chỉ huy Trung tâm không lực Mỹ, cho biết nơi diễn ra hầu hết các vụ chạm trán đáng lo ngại là khu vực nằm trong không phận thung lũng sông Euphrates giữa thị trấn Mayadin - Syria và biên giới Iraq, nơi lực lượng dân chủ Syria (SDF) và quân chính phủ Iraq đang chiến đấu với tàn quân IS.

Cách đây 2 năm, quân đội Nga và Mỹ đã thiết lập đường dây nóng đặc biệt nhằm giúp ngăn ngừa các sự cố trên không. Mỗi ngày, sĩ quan không quân Mỹ đều gọi điện cho đồng nghiệp phía Nga ở căn cứ không quân Latakia - Syria để ngăn chặn bất kỳ sự cố tiềm tàng nào trên bầu trời Syria.

Đáng chú ý, trung tá Pickart bày tỏ mối quan ngại Mỹ có thể phải bắn hạ máy bay Nga trên bầu trời Syria nếu máy bay Nga được xem là mối đe dọa đối với Mỹ hoặc lực lượng liên minh chống IS. Ông Pickart xác nhận số vụ vi phạm từ phía máy bay Nga trong tuần qua có giảm nhẹ nhưng sự thường xuyên xảy ra các vụ chạm trán vẫn còn là mối lo ngại của Mỹ.

Quân đội Mỹ cáo buộc phi công Nga "bay vào không phận phía Đông Euphrates" và bay "gần sát đến mức nguy hiểm" đối với các lực lượng đồng minh, đồng thời nhấn mạnh các hành động như vậy có thể được xem là "đe dọa" và phi công Mỹ có quyền bắn để "tự vệ".

Thêm vào đó, Lầu Năm Góc cũng đã bác bỏ cáo buộc không lực Mỹ đang cản trở các hoạt động quân sự của Nga ở Syria và tuyên bố chỉ có các hành động của phi công Mỹ ở Syria mới đạt được thành công có ý nghĩa trong việc đánh bại khủng bố ở nước này.

Tác giả: Lục San

Nguồn tin: Báo Người lao động