Xử lý rác thải nông thôn còn nhiều bất cập

Những năm qua, cùng với quá trình đô thị hóa nông thôn phát triển nhanh, nguồn rác thải sinh hoạt và rác thải từ hoạt động sản xuất ở những khu vực này đã gia tăng mạnh. Công nghệ xử lý rác và ý thức giữ gìn môi trường của người dân chưa cao cũng tạo ra áp lực lớn với chính quyền, với cơ quan chuyên môn trong quá trình kiểm soát ô nhiễm rác thải nông thôn.

Rác thải tràn lan dọc bờ sông ở xã Quảng Lộc (thị xã Ba Đồn).

Hiện nay, việc quy hoạch, quản lý rác thải nông thôn còn nhiều bất cập, kinh phí đầu tư cho việc xử lý rác thải còn thấp và công nghệ xử lý chưa đạt đủ tiêu chuẩn. Các biện pháp tuyên truyền, nâng cao ý thức về thu gom rác cho người dân chưa được hiệu quả nên tình trạng ô nhiễm rác thải nông thôn tại nhiều địa phương đang diễn ra rất nghiêm trọng.

Rác thải được người dân xả tràn lan không đúng quy định như: khu vực QL 1A đoạn qua đèo Lý Hòa (xã Hải Trạch, Bố Trạch), bãi rác tự phát gần chợ Hòa Ninh (xã Quảng Hòa, thị xã Ba Đồn); rác thải trôi dạt tấp vào hai bên bờ sông Gianh…

Ở các vùng nông thôn, việc thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt phần lớn do các hợp tác xã, tổ đội thu gom đảm nhiệm với chi phí thu gom thỏa thuận cùng người dân, đồng thời có sự chỉ đạo của chính quyền địa phương. Nhìn chung, máy móc và các thiết bị thu gom, xử lý rác thải còn nhiều hạn chế. Xử lý rác thải tại một số địa phương còn thấp hơn so với lượng rác thải phát sinh.

Theo báo cáo của Sở TN&MT về tình hình thu gom, xử lý rác thải và nước thải trên địa bàn tỉnh Quảng Bình năm 2017, thống kê lượng rác thải được xử lý cao nhất ở huyện Quảng Ninh khoảng 40,3 tấn/ngày, trong đó thu gom, xử lý khoảng 38 tấn/ngày đạt 94,3%; và thấp nhất ở huyện Minh Hoá khoảng 14,4 tấn/ngày trong đó thu gom, xử lý khoảng 3,6 tấn/ngày đạt 24,3%.

Rác thải nông thôn dọc bên QL 1A.

Hầu hết các công trình xử lý chất thải rắn ở các huyện đang sử dụng công nghệ đã lạc hậu, thiếu trang thiết bị chôn lấp rác như máy ủi, đầm lèn rác. Nhân lực tu gom rác còn thiếu và yếu, chế độ lao động còn thấp, thiếu trang thiết bị phục vụ công tác thu gom, vận chuyển. Công tác phân loại rác thải tại nguồn chưa được thực hiện...

Chính quyền địa phương thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên, xử lý vi phạm chưa nghiêm nên chưa tạo sự răn đe và kỷ cương trong việc tuân thủ việc bảo vệ môi trường nông thôn.

Tăng cường các biện pháp xử lý rác thải

Để tăng cường khả năng thu gom, xử lý rác thải nông thôn, hạn chế ô nhiễm môi trường, Sở TN&MT có các chương trình phối hợp với các tổ chức chính trị-xã hội, các ngành và địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục trong nhà trường. Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân thông qua các hệ thống thông tin truyền thông như: mít-tinh, ra quân làm vệ sinh môi trường, tuyên truyền qua loa phát thanh, đài, báo, treo băng rôn về ý thức về bảo vệ môi trường nói chung.

Đẩy mạnh công tác xã hội hóa về bảo vệ môi trường, thành lập mới các hợp tác xã, tổ đội môi trường, nhất là tại các xã điểm xây dựng nông thôn mới (NTM), kiện toàn và củng cố các hợp tác xã môi trường đang hoạt động, đồng thời tăng cường phân vùng thu gom.

Rác thải trước chợ Hòa Ninh (xã NTM Quảng Hòa, thị xã Ba Đồn).

Triển khai xử lý các bãi rác thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng như đóng cửa 03 bãi xử lý rác Cỏ Cúp (TP Đồng Hới), Quảng Long (huyện Quảng Trạch) và bãi rác Cửa Truông (huyện Tuyên Hóa); dừng hoạt động đối với bãi rác Cảnh Dương và bãi rác Thanh Trạch (huyện Bố Trạch) gây ô nhiễm môi trường. Nâng cấp, cải tạo 04 bãi rác Lệ Thủy, Quảng Ninh, Phong Nha và Quảng Trạch.

Ông Phan Xuân Hào - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT) cho biết “Giải pháp và hướng sắp tới tỉnh sẽ đầu tư xây dựng một nhà máy lớn với khả năng có thể thu gom phần lớn rác thải trên địa bàn tỉnh để xử lý làm phân bón. Sở sẽ thực hiện nâng cấp và hoàn thiện các bãi rác cấp huyện, còn với những địa phương địa bàn rộng, tách biệt khó thu gom sẽ đề xuất tỉnh xây dựng những nhà máy xử lý rác nhỏ. Lập kế hoạch xử lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh, nâng cao năng lực các ban ngành cấp huyện, thực hiện công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân thực hiện công tác thu gom rác đứng nơi quy định”.

Bên cạnh công tác thu gom, xử lý thì việc tăng cường kiểm tra, xử phạt nặng các đơn vị vi phạm về công tác môi trường. Đồng thời, Sở TN&MT tham mưu, chỉ đạo chấn chỉnh hoạt động thu gom, xử lý rác tại các đơn vị để đạt được hiệu quả cao nhất.

Để các đường làng, ngõ xóm không còn rác thải tràn lan như hiện nay, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của các ban ngành chức năng và địa phương thì ý thức giữ gìn vệ sinh, môi trường sống của từng người dân là rất quan trọng. Khi người dân vứt rác, xả rác đúng nơi, đúng chỗ quy định thì lúc đó việc khắc phục ô nhiễm môi trường nông thôn mới có hiệu quả.

Tác giả: Thanh Hà

Nguồn tin: Báo Infonet