Theo tìm hiểu, tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy ở xã Ngư Thủy (huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) được khởi công vào năm 2000 với kinh phí khoảng 2,6 tỷ đồng, do Sở Văn hóa - Thông tin Quảng Bình làm chủ đầu tư, Công ty Mỹ thuật Trung ương thi công.

Công trình được xây dựng ngay trên khu vực Di tích trận địa pháo đại đội nữ dân quân Ngư Thủy (được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp Quốc gia theo Quyết định số 51/QĐ-BVHTT ngày 27/12/2000).

Công trình được đầu tư, xây dựng nhằm biểu dương, ghi nhớ những chiến công hào hùng của đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy (được Quốc hội và Chính phủ tuyên dương đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang năm 1970) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đồng thời giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau.

Đến năm 2008, công trình này mới hoàn thành và được bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý, thực hiện tiếp đón du khách đến tham quan. Công trình có tượng cao 6m, nặng 30 tấn bằng chất liệu đá trắng cẩm thạch, trong khuôn viên rộng 2500m2.

Trải qua thời gian, nhiều hạng mục của công trình tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy đã trở nên xuống cấp, nứt nẻ, hư hỏng, trông nhếch nhác, hoang tàn, mất mỹ quan và giá trị lịch sử.

Ghi nhận của phóng viên, nhìn từ bên ngoài tượng đài, khuôn viên tường rào đã phai màu, loang lổ rong rêu, xuất hiện nhiều vết nứt nẻ, hệ thống đèn chiếu sáng hư hỏng, không hoạt động. Đặc biệt, cánh cổng sắt bảo vệ không còn, phần bia chữ ghi thông tin trước cổng mờ nhạt, không còn rõ chữ.

Phía bên trong, bủa vây nhiều rác thải, nền gạch nhiều viên bị nứt vỡ, hư hỏng, bức tưởng bao quanh tượng đài rêu phủ kín, chi chít điểm nứt gãy, bong tróc, để lộ mảng tưởng gạch bên trong. Cây xanh trồng trong khuôn viên cằn cỗi, trơ trụi.

Theo người dân sống gần tượng đài cho biết, trước đây người dân và du khách vẫn thường xuyên về tham quan, tìm hiểu, nhưng gần đây việc tượng đài xuống cấp, hư hỏng nên không còn thu hút nhiều người ghé thăm.

Trao đổi với phóng viên, Bí thư Đảng ủy xã Ngư Thủy Nguyễn Quang Thao cho biết, công trình tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy có giá trị di tích lịch sử tiêu biểu, là niềm tự hào của Nhân dân. Hằng năm, chính quyền địa phương phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng Ngư Thủy thường xuyên tổ chức dọn dẹp, tổng dọn vệ sinh môi trường tại khu vực này. Theo thời gian và khí hậu miền biển khắc nghiệt, công trình này đã trở nên xuống cấp, hư hỏng, nhưng do là Di tích lịch sử cấp Quốc gia nên địa phương không có thẩm quyền tu sửa, khắc phục.

Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Lệ Thủy Dương Văn Bình cho biết, trên địa bàn huyện có 21 di tích lịch sử cấp tỉnh và cấp Quốc gia, hằng năm, đơn vị thường xuyên tổ chức rà soát, kiểm tra hiện trạng các di tích. Việc tượng đài nữ pháo binh Ngư Thủy hư hỏng, xuống cấp, đơn vị đã nắm được và xác định sẽ đưa vào danh mục trùng tu, tôn tạo trong thời gian sắp tới.