Nhạc sĩ Hoàng Vân tên thật là Lê Văn Ngọ, sinh ngày 24-7-1930 tại Hà Nội. Ông sinh ra trong một gia đình Nho học, cha và ông nội đều là nhà nho. Gia đình ông sống ở phố Hàng Thùng. Năm 16 tuổi, ông gia nhập Đội thiếu niên cứu quốc Mai Hắc Đế, là liên lạc viên tự vệ khu Đông Kinh Nghĩa Thục (Liên khu 1), Hà Nội, rồi làm phụ trách Thiếu sinh quân Trung đoàn 165, Sư đoàn 312. Sau đó ông tham gia Đội Tuyên truyền võ trang Lao Hà, làm báo chí và công tác địch vận của trung đoàn, sư đoàn, và sau đó phụ trách văn nghệ ở Sư đoàn 312.

Sau 1954, hòa bình lập lại, ông được gửi đi tu nghiệp tại Nhạc viện Bắc Kinh, Trung Quốc. Khi về nước, ông chỉ huy dàn nhạc đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam kiêm chỉ đạo nghệ thuật, đồng thời tham gia giảng dạy môn sáng tác và phối khí tại Nhạc viện Hà Nội cho đến năm 1989. Từ năm 1963 đến năm 1989, ông là Ủy viên Ban Chấp hành Hội nhạc sĩ Việt Nam, là trưởng ban sáng tác thanh nhạc và công tác tại Hội cho đến năm 1996. Năm 1975, ông đi thực tập một thời gian tại Nhạc viện Sofia, Bulgaria.

Nhạc sĩ Hoàng Vân bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ năm 1951 với những ca khúc được phổ biến rộng rãi tại vùng Tây Bắc, Việt Bắc như "Chiến thắng Hoà Bình", "Tin chiến thắng", "Chiến thắng Tây Bắc". Một trong những ca khúc nổi tiếng nhất, đưa tên tuổi ông đến với công chúng rộng rãi là “Hò kéo pháo”, được sáng tác năm 1954. Nhạc sĩ Hoàng Vân còn sáng tác hàng loạt ca khúc, hợp xướng, hòa tấu, đồng thời viết nhạc cho phim, kịch nói, chèo, cải lương. Ông còn có nhiều ca khúc viết về các ngành, nghề như "Bài ca xây dựng", "Bài ca người giáo viên nhân dân", "Hát về cây lúa hôm nay", "Tôi là người thợ lò", "Bài ca giao thông vận tải", "Bài ca người thủy thủ"...

Bên cạnh nhiều ca khúc cách mạng truyền thống, nhạc sĩ Hoàng Vân còn được biết đến là một “cây viết” nhạc cho thiếu nhi. Những bài hát như "Ca ngợi Tổ quốc", "Mùa hoa phượng nở", "Em yêu trường em", "Mùa hè", "Con chim vành khuyên"… đã trở nên gắn bó và quen thuộc với nhiều thế hệ. Hai ca khúc "Bảy sắc cầu vồng" và "Đường lên đỉnh Olympia” do ông sáng tác gắn liền với hai chương trình dành cho học sinh của Đài Truyền hình Việt Nam.

Ông còn tham gia công tác giảng dạy ở Nhạc viện Hà Nội, với nhiều thế hệ học trò đã thành danh, trong đó có các nhạc sĩ An Thuyên, Trương Ngọc Ninh, Văn Thành Nho, Phú Quang,...

Nhạc sĩ Hoàng Vân được trao Giải thường Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 2000.

Tác giả: ĐỖ QUYÊN

Nguồn tin: Báo Nhân dân