(Ảnh minh hoạ).

Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam vừa có công văn gửi tới Bộ Công Thương về việc đầu tư sản xuất bột giấy tái chế.

Báo cáo cho biết, từ cuối năm 2017 đến nay, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam để nhập thầu giấy bao bì và tìm cách liên doanh để sản xuất bột giấy tái chế. Phương pháp này tức là đánh tơi giấy phế liệu thành bột, rồi qua các quá trình sàng lọc rồi xeo thành tấm, cuộn hay ép thành khối bột rồi xuất về Trung Quốc. Như vậy, bột giấy sạch được đưa về Trung Quốc còn rác ở lại Việt Nam.

Nguyên nhân của hiện tượng này là do Trung Quốc siết chặt việc kiểm soát ô nhiễm môi trường, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp, trong đó có sản xuất giấy.

Theo Hiệp hội, từ năm 2012 đến nay, Trung Quốc đã thực hiện nhiều chính sách để nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành giấy, khuyến khích các tập đoàn lớn đầu tư mở rộng với công nghệ hiện đại, cũng như đầu tư ra nước ngoài để xuất khẩu về lại Trung Quốc.

Đồng thời, kết hợp loại bỏ dần các nhà máy giấy quy mô nhỏ, thiết bị và công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường với tổng công suất hiện đã đến trên 15 triệu tấn/năm (chiếm khoảng 15% tổng công suất toàn ngành giấy).

Mặc khác, từ cuối năm 2017, Trung Quốc đã cấm nhập 27 mặt hàng phế liệu, trong đó có giấy phế liệu. Từ ngày 1/1/2018, Trung Quốc quy định tạp chất lẫn trong giấy phế liệu nhập khẩu vào Trung Quốc phải dưới 0,5%, tỷ lệ áp dụng trên thị trường thế giới là 1,5%.

Cùng với đó, Trung Quốc cũng thắt chặt việc cấp phép nhập khẩu giấy phế liệu (cấp theo quý) nên các doanh nghiệp Trung Quốc thiếu nguyên liệu để sản xuất, cũng như thiếu hụt giấy thành phẩm, đặc biệt là giấy bao bì.

Hiệp hội Giấy và Bột giấy cho rằng, việc đầu tư sản xuất bột giấy tái chế để xuất khẩu có tác động rất xấu và gây nguy hại rất lớn cho các doanh nghiệp sản xuất giấy Việt Nam.

Theo đó, làm giảm cơ hội xuất khẩu giấy thành phẩm làm bao bì sang Trung Quốc. Trong khi đó, giấy do các doanh nghiệp FDI sản xuất ra cũng sẽ tập trung tiêu thụ ở thị trường nội địa, làm cho các doanh nghiệp Việt Nam khó giữ được thị phần và mất cơ hội đầu tư quy mô lớn, hiện đại.

Các doanh nghiệp FDI cũng có lợi thế hơn trong việc tranh giành thị trường giấy phế liệu nhập khẩu và thu gom trong nước làm cho các doanh nghiệp giấy Việt Nam càng kém về năng lực cạnh tranh.

“Ngoài ra, tình trạng bột sạch đưa về Trung Quốc còn rác để lại Việt Nam sẽ lan rộng và khó kiểm soát, tạo ra nguy cơ lớn về ô nhiễm môi trường”, báo cáo nêu.

Theo Hiệp hội Giấy và Bột giấy, hiện tại chưa có cơ sở sản xuất bột giấy tái chế để xuất khẩu vào Trung Quốc và bột giấy tái chế cũng chưa được xuất khẩu và Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo các thông tin có được, hiện một số doanh nghiệp Việt Nam "hám lợi trước mắt" đang có dự định liên doanh với các doanh nghiệp Trung Quốc để thực hiện việc này, thậm chí một số doanh nghiệp FDI cũng đang thoả thuận ký hợp đồng mua thiết bị đầu tư cho mục đích này.

“Hiệp hội báo cáo Bộ Công Thương hiện tượng trên và mong nhận được sự chỉ đạo kịp thời nhằm ngăn chặn xu hướng tiêu cực, gây hại cho sự phát triển của ngành giấy Việt Nam cũng như môi trường”, báo cáo nêu và đưa ra đề xuất cấm đầu tư sản xuất bột giấy tái chế nhằm xuất khẩu và cấm xuất khẩu bột giấy tái chế dưới mọi hình thức.

Tác giả: Phương Dung

Nguồn tin: Báo Dân trí