Mọi người đặt hoa bên ngoài nhà thờ Al Noor tại Christchurch, nơi xảy ra vụ xả súng làm 41 người chết chiều qua (Ảnh: Reuters)

Thành phố Christchurch của New Zealand ngày 15/3 đã trải qua "một trong những ngày đen tối nhất trong lịch sử" (lời của Thủ tướng Jacinda Ardern) khi các vụ xảy súng xảy ra liên tiếp tại 2 nhà thờ Hồi giáo, làm tổng cộng 49 người chết và 40 người khác bị thương. Một vụ nổ súng khác cũng xảy ra tại Bệnh viện Christchurch. Các vụ tấn công đã khiến mọi người bị sốc, bởi New Zealand nổi tiếng là đất nước thanh bình và an toàn.

Emi Hoàng, người mới chuyển từ Auckland tới Christchurch cùng chồng, cho biết cô ở cách hiện trường vụ tấn công đầu tiên - nhà thờ Al Noor - chỉ khoảng 1 km. Khi xảy ra vụ việc, cô đang dạy học trên mạng, còn chồng cô đang làm việc ngay gần nhà thờ Al Noor. Anh nghe thấy rất nhiều tiếng súng và đã nhanh chóng báo tin cho vợ.

Sau các vụ xả súng, các trường học, công sở, các công ty ở trung tâm Christchurch phong tỏa. Người dân được cảnh báo ở trong nhà, đóng cổng, khóa cửa, thấy gì nghi vấn gọi số 111. “Xe cứu hỏa, cảnh sát, cứu thương rú còi tận đêm. Trực thăng vần vũ bầu trời suốt cả đêm”, Hoàng chia sẻ.

Còn Trịnh Ngọc Anh, hiện đang sống tại Christchurch cùng chồng và con gái, cho hay nhà cô đang ở cách khu vực xảy ra các vụ xả súng khoảng 2 km. Khi xảy ra vụ việc, cô lên mạng đọc thông tin và vô cùng sốc.

“Đây không chỉ là vụ việc nghiêm trọng nhất, chưa từng xảy ra không chỉ tại New Zealand, mà là toàn châu Úc nói chung. Vụ việc đã gây sốc cho khu vực và khắp thế giới”, cô nói.

Ngọc Anh kể, một người bạn của cô sống ngay gần một hiện trường vụ tấn công. Khi vụ việc xảy ra, người bạn này đang nghỉ trưa và cứ tưởng những tiếng súng là pháo hoa được bắn tại một sự kiện đặc biệt nào đó.

Ngay sau đó, Ngọc Anh nhận được email từ hiệu trưởng nhà trường nơi con gái đang học thông tin về vụ nổ súng và cập nhật tình trạng của các học sinh. Các học sinh nhanh chóng được đưa vào phòng, tránh ra ngoài để đảm bảo an toàn.

Ngọc Anh cho hay trường của con gái cô là một trường quốc tế, nơi có các học sinh từ từ 60 quốc gia khác nhau, trong đó chắc chắn có các học sinh là người Hồi giáo. Nhà trường cũng tránh tiết lộ các thông tin về vụ xả súng với các học sinh để tránh sang chấn tâm lý.

Lo lắng về nguy cơ các vụ tấn công trả thù

Nói về vụ tấn công, Ngọc Anh tỏ ra lo lắng vì đây là vụ khủng bố rất có tổ chức, được lên kế hoạch từ trước và xảy ra ở nhiều nơi đồng thời, tại 2 nhà thờ và một bệnh viện, nơi có đông người.

Ngọc Anh băn khoăn khi cảnh sát New Zealand chưa nói rõ là có bao nhiêu nghi phạm trong vụ việc hay 4 người bị bắt giữ là những ai. Cô đặc biệt chú ý tới một nghi phạm, kẻ được cho là đã phát trực tiếp video về vụ xả súng trên mạng xã hội. Nghi phạm là người da trắng, có tư tưởng bài nhập cư.

Còn Hoàng nói các nguồn tin từ cảnh sát cho biết các nghi phạm không nhắm vào người đạo Hồi mà là người nhập cư từ châu Âu. Cô đọc được thông tin trên báo chí nói tay súng tuyên bố trả thù cho bạn gái bị xe cán trong vụ khủng bố cán người hàng loạt ở châu Âu và cảnh cáo làn sóng nhập cư từ châu Âu

"Nghi phạm chính đã bị bắt nhưng còn ai trong nhóm tổ chức vụ tấn công thì chưa rõ", Hoàng nói, tỏ ra rất lo ngại về nguy cơ xảy các vụ tấn công trả thù sau các vụ xả súng.

Khu vực Ngọc Anh đang sống có rất nhiều người không phải bản địa, phần lớn từ châu Á, do đó chắc chắn mọi người phải cẩn thận hơn khi ra ngoài đường hoặc đến chỗ đông người bởi cô không biết các nghi phạm đã bị bắt hết hay chưa, còn kẻ nào chạy trốn hay không.

Theo Ngọc Anh, các nhà thờ bị tấn công hôm qua được cho là đã được cảnh sát gia tăng giám sát để đề phòng các phần tử Hồi giáo cực đoan. Nhưng điều bất ngờ là chính nhà thờ này giờ đây lại trở thành tâm điểm tấn công của các tay súng da trắng. "Nghi phạm không hề nằm trong danh sách bị theo dõi. Thật quá sốc", cô nói.

Hoàng kể, cô và chồng đã đặt chỗ vào tối thứ 6 tại một nhà hàng Thái cách hiện trường vụ tấn công đầu tiên chỉ khoảng 500m. Sau khi vụ việc xảy ra, chồng cô trở về nhà sớm và họ chỉ ở trong nhà.

Hoàng chia sẻ, nói đêm qua cô ngủ chập chờn. Cô tỉnh dậy lúc 3 giờ sáng và không thể ngủ được nữa. Chồng cô hôm nay đáng nhẽ có lịch đi làm nhưng được thông báo nghỉ.

“Em rất buồn, giờ thấy khó tập trung vào việc gì. Dù em không phải lo cho mình, nhưng thấy vụ việc thương tâm không chịu nổi. New Zealand vốn bình yên lắm”, Hoàng nói.

Các vụ xả súng xảy ra tại 2 nhà thờ ở trung tâm thành phố Christchurch, khiến 41 người thiệt mạng tại nhà thờ Al Noor và 7 người khác thiệt mạng nhà thờ Linwood. Một người qua đời tại bệnh viện. Đồ họa: New Zealand Herald)

Ngọc Anh cho biết những người làm ca đêm, các học sinh học học ca tối hôm qua đều được nghỉ. Hôm nay chắc cũng nhiều người được nghỉ. Cô cùng chồng và con gái dự kiến sẽ chỉ ở nhà, chỉ ra ngoài khi thật sự cần thiết để đảm bảo an toàn.

“Giờ có đi ra ngoài đường cũng phải cẩn thận hơn, không thể thảnh thơi vừa đi vừa chơi như mọi khi nữa”, cô nói.

Hoàng nói hôm nay cô phải ra ngoài vì đúng lúc gia đình hết đồ ăn. Nhưng cô sẽ tránh các chỗ tập trung đông người như các khu mua sắm lớn hay các siêu thị của người châu Á. "Chưa chắc chắn là các tay súng nhắm vào ai nhưng cứ cẩn thận vụ người nhập cư, vì người châu Á nhập cư ở đây rất đông", cô nói.

Hoàng cho hay sáng nay cô mới biết nơi cảnh sát bắt giữ nghi phạm trong vụ xả súng chiều qua chỉ cách nhà cô khoảng 600m.

Do lo ngại an ninh nên chồng cô không cho vợ ra đường mà tự đi mua đồ ăn. Theo lời anh này, cảnh sát hiện diện khắp nơi và trực thăng vẫn bay trên bầu trời vào chiều nay giờ địa phương.

Tác động tới du lịch và giáo dục

Christchurch là thành phố lớn nhất ở đảo Nam của New Zealand, trong khi 2 thành phố lớn khác là Auckland, Wellington nằm ở đảo Bắc. Người Việt sống ở đảo Bắc nhiều hơn do tiện lợi, đặc biệt là các thủ tục hành chính. Hoàng nói cô đã đi dọc New Zealand, từ Bắc tới Nam, nên cô khá hiểu về đất nước này.

Ngọc Anh cũng nói Christchurch nổi tiếng là đẹp, bình yên và an toàn, đi ra ngoài đường 1,2 giờ sáng cũng không có gì đáng sợ. Từ khi tới New Zealand 3 năm trước, cô chưa từng chứng kiến một vụ việc nào nghiêm trọng và cũng không bao giờ nghĩ rằng một vụ tấn công như vậy lại có thể xảy ra tại đất nước yên bình như New Zealand.

Theo Ngọc Anh, Christchurch mới hồi phục sau trận động đất kinh hoàng năm 2011, vốn làm gần 200 người thiệt mạng. Chính phủ và thành phố đã đầu tư nhiều tiền của và công sức để khôi phục lại thành phố đẹp hơn. Christchurch vừa hồi phục được một năm vài trở lại đây, giờ lại chứng kiến một cú sốc chưa từng có.

“Động đất là một thiên tai, điều không được dự báo trước, vì vậy người ta có phần nào dễ nguôi ngoai hơn. Nhưng đây lại là một thảm kịch do chính con người gây ra, làm tổn hại hình ảnh của một thành phố và đất nước bình yên, nên thảm kịch này sẽ khó bị lãng quên”, cô nói.

Theo Ngọc Anh, New Zealand vẫn tự hào là một trong những quốc gia đáng sống nhất thế giới. New Zealand cũng có chính sách rất thân thiện và công bằng với người nhập cư. Cô cho biết dù chính sách nhập cư của New Zealand không thay đổi nhưng cơ hội nhập cư giờ đây thoáng hơn. Các sinh viên ra trường có thể ở lại làm việc trong 3 năm, trong khi tại Australia là 2 năm.

Ngọc Anh, hiện theo học tiến sĩ ngành giáo dục tại Đại học Canterbury, cho hay là một người rất quan tâm tới giáo dục của cả Việt Nam và New Zealand, nên cô đặc biệt chú ý tới ảnh hưởng của vụ tấn công đối với ngành giáo dục của New Zealand.

Ngọc Anh cho biết sinh vên quốc tế mang lại nguồn thu nhập lớn thứ 4 cho New Zealand. Trận động đất vài năm trước đã khiến Christchurch đã mất nhiều sinh viên quốc tế, giờ đây lại ảnh hưởng nghiêm trọng bởi vụ xả súng.

“Tôi thật sự rất tiếc cho Christchurch. Thành phố đã mất rất nhiều công sức để phục hồi sau thảm họa thiên tai, thì giờ đây lại bị ảnh hưởng bởi các vụ xả súng đẫm máu”, cô nói.

Hoàng kể lâu nay cô thường khuyến khích bạn bè tới New Zealand vì đất nước này đẹp, thanh bình và lại dễ có cơ hội. “Giờ thì khác rồi”, cô nói.

Theo Hoàng, New Zealand phát triển dựa vào người nhập cư và khách du lịch, vì thế chắc chắn các vụ tấn công sẽ ảnh hưởng tới nước này.

"Các phụ huynh có lẽ sẽ cân nhắc về các lựa chọn cho con em họ. Còn mảng du lịch chắc giảm một thời gian thôi, rồi sẽ khôi phục", Hoàng nói.

Tác giả: An Bình

Nguồn tin: Báo Dân trí