Việt Nam là nước tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và thứ 3 Châu Á sau Nhật Bản, Trung Quốc.

Sáng nay (9/11), Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trình bày Tờ trình về dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, tình hình sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang ở mức cao và có xu hướng gia tăng nhanh nên cần được kiểm soát để giảm mức tiêu thụ.

Nếu quy đổi rượu, bia ra lít cồn nguyên chất thì trung bình một nam giới Việt Nam trên 15 tuổi tiêu thụ 27,4 lít cồn nguyên chất/năm vào năm 2010, xếp thứ hai trong các nước Đông Nam Á và thứ 29 trên thế giới. "Việt Nam là nước tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và thứ 3 Châu Á sau Nhật Bản, Trung Quốc" - Bộ trưởng Y tế cho hay.

Đáng lưu ý, nếu so với hút thuốc lá thì các hệ lụy về mặt xã hội do sử dụng rượu, bia gây ra nghiêm trọng hơn nhiều, bao gồm: Tai nạn giao thông, chấn thương, bạo lực gia đình, mất an ninh trật tự, gia tăng khoảng cách giàu nghèo…

Cấm quảng cáo rượu, bia trên internet có khả thi?

Báo cáo Thẩm tra do Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh trình bày nhấn mạnh, Ủy ban cơ bản nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật và nhấn mạnh sự cần thiết kịp thời, chủ động ứng phó với thực trạng sử dụng rượu, bia đang ở mức cao; có xu hướng gia tăng nhanh, ở mức có hại đáng báo động, trong bối cảnh thị trường đồ uống, đặc biệt là rượu, bia được dự báo tăng trưởng mạnh theo lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu khi Việt Nam tham gia sâu hơn vào các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Về một số quy định đáng chú ý như quy định không được bán rượu, bia trên internet, đa số thành viên Ủy ban đồng tình với dự thảo Luật và đánh giá cao quyết tâm của Chính phủ khi đề xuất chính sách này nhằm giảm tối đa tính sẵn có, dễ tiếp cận đối với rượu, bia, thể hiện tính nhất quán trong chính sách, luật hóa quy định hiện hành và mở rộng đối với bia; đồng bộ với các quy định khác nhằm mục tiêu “giảm cung”, “giảm cầu” đối với rượu, bia.

Tuy nhiên, có ý kiến không tán thành quy định này vì cho rằng không có tính khả thi, không phù hợp với xu thế phát triển thương mại điện tử. Theo đó, chỉ nên quy định các điều kiện chặt chẽ kèm theo việc bán trên internet.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá thực tiễn, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cả về quy định của pháp luật và thực thi, đánh giá tác động toàn diện để đề xuất quy định cụ thể phù hợp với thực tiễn Việt Nam, khắc phục các tồn tại, hạn chế, đảm bảo công tác quản lý nhà nước về các lĩnh vực có liên quan (thương mại điện tử, thuế, bảo vệ người tiêu dùng…), đảm bảo mục tiêu phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trình bày Tờ trình về dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia trước Quốc hội

Cũng theo cơ quan thẩm tra, dù theo phương án nào thì tính khả thi của quy định này phụ thuộc rất nhiều vào công tác tổ chức thực hiện của cơ quan quản lý nhà nước, ý thức tuân thủ pháp luật của các cơ sở kinh doanh và cần chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp thì mới mang lại hiệu quả thực tiễn.

Về các hành vi bị nghiêm cấm, có ý kiến cho rằng, quy định “cấm quảng cáo rượu, bia từ 15 độ cồn trở lên dưới mọi hình thức” chưa phù hợp với quy định của Luật Quảng cáo (chỉ cấm quảng cáo rượu từ 30 độ cồn trở lên) và Luật Thương mại (chỉ cấm quảng cáo rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên). Cơ quan thẩm tra lại cho rằng, quy định này là cần thiết vì theo các nghiên cứu, với cùng một lượng rượu hay bia và có cùng một độ cồn, khi dung nạp vào cơ thể người sẽ có tác hại như nhau mà không có sự phân biệt giữa rượu hay bia. Việc ban hành quy định này cũng không tạo ra xung đột pháp lý với Luật Quảng cáo và Luật Thương mại theo nguyên tắc áp dụng pháp luật tại khoản 3 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Hai luồng ý kiến về kiểm soát rượu bia

Về kiểm soát quảng cáo rượu, bia, hiện có hai loại ý kiến khác nhau.

Ý kiến thứ nhất nhất trí với quy định kiểm soát chặt chẽ việc quảng cáo như dự thảo Luật để hạn chế khả năng tiếp cận và tính sẵn có của rượu, bia.

Nhưng ý kiến thứ hai cho rằng, quy định kiểm soát chặt chẽ quảng cáo rượu, bia sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước, quyền được tiếp cận thông tin về rượu, bia.

Cơ quan thẩm tra đồng tình với loại ý kiến thứ nhất và thấy rằng, những tác động bất lợi đến thu ngân sách nhà nước theo loại ý kiến thứ hai không so sánh được với chi phí mà ngân sách nhà nước và người dân phải bỏ ra cho việc điều trị bệnh và xử lý những vấn đề xã hội có liên quan đến rượu, bia.

Đồng thời, cơ quan thẩm tra đánh giá cao việc Chính phủ đã quy định linh hoạt mức độ kiểm soát quảng cáo khác nhau đối với những sản phẩm rượu, bia có nồng độ cồn khác nhau.

Tác giả: Hoài Vũ

Nguồn tin: Báo Giao thông