Lễ hội đền Thanh Liệt hay còn gọi là lễ hội rước hến là một tục lệ có từ lâu đời của làng Thanh Liệt, xã Hưng Lam, Hưng Nguyên. Từ bao đời nay, cư dân làng Thanh Liệt sống bằng nghề đánh bắt tôm cá và cào hến trên sông Lam. Đền Thanh Liệt được dân làng xây dựng từ thời hậu Lê để thờ Nguyễn Biểu, công chúa Liễu Hạnh và các vị thần sông nước. Năm 1990, Đền đã được công nhận di tích lịch sử Quốc gia. Sáng mồng 6 tháng 2 âm lịch (tức 14/3) năm nay, lễ hội đã chính thức diễn ra.

Giống như ngư dân của các vùng khác, ngư dân làng vạn chài Thanh Liệt có niềm tin mãnh liệt vào sự linh thiêng của Thủy thần và coi đây là vị thần phò trợ, giúp họ vượt qua những hiểm nguy trên sông nước và có được vụ mùa bội thu.

Anh Lê Văn Hòa (Vinh Tân, Vinh) cho biết: Tôi là người con xã Hưng Lam, dù ở Vinh đã lâu và không làm nghề chài lưới, cào hến nữa nhưng mỗi khi hội về là cả nhà lại nghỉ làm việc để dự lễ với dân làng. Hàng chục năm nay đã như thế rồi.

Phần lễ được bắt đầu với lễ rước kiệu trên bộ từ ngôi đền thiêng của làng ra bãi bồi ven sông Lam, đoàn rước tiến hành rước thủy trên một đoàn thuyền lớn được trang trí cờ hoa rực rỡ. Đi đầu đoàn rước là thuyền chủ có trang trí án thờ thủy thần, trên thuyền chở các bô lão của làng, tiếp theo là thuyền chở kiệu thần, sau cùng đoàn thuyền của nhân dân trong làng. Bơi quanh đoàn thuyền rước là 2 thuyền rồng, mỗi thuyền do 12 nam, 12 nữ mặc trang phục truyền thống vừa bơi trải vừa hát ví, hát dặm những làn điệu dân ca xứ Nghệ. Đặc biệt, những nam nữ trên thuyền phải là nam thanh nữ tú chưa vợ chưa chồng được chọn lựa kỹ càng.

Những hình ảnh về lễ hội rước hến được PV truyenhinhnghean.vn ghi lại vào sáng nay:

Lễ rước kiệu từ đền thiêng, qua cánh đồng lạc...

...Đến rước thủy

Đội quân nam thanh nữ tú dẫn đường đã chờ sẵn ở dưới sông

Những thanh niên canh gác thuyền chủ

Già làng điều hành tổ chức lễ

Người được chọn để chèo thuyền chủ phải là ngư dân lâu năm, kinh nghiệm đầy mình.

Tiếp theo lễ rước trên sông Lam là lễ tế thủy thần ở ngã ba sông Lam nơi giao lưu với dòng sông Lam và Sông La (Hà Tĩnh) để cầu cho người ngư dân được tôm cá đầy thuyền, cho con hến sinh sôi nảy nở. Đoàn thuyền vừa rước vừa tế khoảng 5, 6 tiếng đồng hồ. Đến giữa trưa thì quay về và tiếp tục phần hội.

Đoàn thuyền lại ra khơi để làm lễ tế

Hương sau khi cúng được đốt thả xuống sông với nghi lễ cầu bình an, cầu mùa màng được tốt đẹp.

Chiều nay, phần hội sẽ diễn ra với những trò chơi dân gian mang đậm màu sắc sông nước với các trò chơi dân gian như: thi bơi trải; thi cướp giải, bơi qua sông Lam, thi lặn...