Trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ, ông Donald Trump không giấu sự ngưỡng mộ của bản thân dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin. Hiện tại, khi đã đắc cử Tổng thống Mỹ, ông Trump tiếp tục đề cử ông Rex Tillerson, một nhân vật “thân Nga” và từng có những hoạt động kinh doanh liên kết chặt chẽ với Nga cũng như Tổng thống Putin đảm nhận chức Ngoại trưởng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Putin.

Tất cả những điều trên báo hiệu một tương lai ấm dần lên cho quan hệ Nga – Mỹ sau khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1 năm sau. Điện Kremlin sẽ có cơ hội gần gũi hơn với Nhà Trắng.

Trong khi đó, ông Trump đang có xu hướng “khiêu khích” Trung Quốc khi thực hiện cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, một động thái phá vỡ truyền thống ngoại giao của Mỹ trong suốt 40 năm qua đối với chính sách “Một Trung Quốc”.

Cũng có những dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh nhận ra việc quan hệ Washington – Moscow có khả năng cải thiện nhanh chóng.

Mối quan hệ gần gũi giữa Trung Quốc và Nga hiện tại có được chủ yếu là do những lệnh trừng phạt kinh tế mà Washington và các nước phương Tây áp đặt chống lại Moscow liên quan tới cáo buộc can thiệp quân sự tại Ukraine. Kết quả là, các nhà đầu tư phương Tây và thị trường phương Tây đóng cửa với hàng hóa Nga, khiến Moscow buộc phải chuyển hướng sang “làm thân” với Trung Quốc.

Nhưng từ lâu, Trung Quốc đã tỏ ra là một nhà đàm phán khó tính trong các cuộc đàm phán về giá năng lượng của Nga. Trung Quốc cũng gây áp lực với phía Moscow để cho phép các nhà đầu tư nước này giành được 50% cổ phần trong lĩnh vực dầu mỏ và khí đốt chiến lược của mình.

Tờ Nhật báo Nhân dân, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, cuối tuần qua đã xuất bản một bài bình luận khẳng định phối hợp chiến lược Nga – Trung là nhân tố khiến ổn định hòa bình thế giới. Đoạn cuối bài viết kết luận: “Sang năm tới, tình hình quốc tế có thể trở nên phức tạp hơn, vì thế cả Nga và Trung Quốc sẽ đối mặt với nhiều thách thức hơn”.

Nhà bình luận Frank Ching của tờ The Globe and Mail cho rằng kết luận trên ám chỉ sau khi ông Trump nhận nhiệm sở, quan hệ Nga-Trung sẽ gặp nhiều “trắc trở” hơn.

Trong khi đó, tờ Thời báo Hoàn cầu trong một bài bình luận về các động lực thay đổi khu vực châu Á – Thái Bình Dương có viết: “Moscow sẵn sàng cải thiện quan hệ với Washington dưới thời chính quyền Donald Trump. Trong khi đó, Nga có thể lợi dụng quan hệ ấm dần lên với Nhật Bản làm công cụ cân bằng quan hệ Mỹ - Trung. Khi đó liệu Trung Quốc có bị đẩy ra tiền tuyến đối đầu với Mỹ?”.

Dưới thời ông Trump, Trung Quốc sẽ gặp nhiều thách thức?

Chuyên gia nghiên cứu chính sách đối ngoại Shi Yinhong tại Đại học Renmin (Trung Quốc) nói trên tờ The Guardian: “Trung Quốc sẽ chuẩn bị cho sự xa cách giữa Moscow và Bắc Kinh”.

Còn Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ Wu Xinbo của Đại học Fudan nói rằng sự ảnh hưởng của Trung Quốc với Nga có thể sẽ tan biến trong nhiệm kỳ của ông Trump.

“Nếu những lệnh trừng phạt kinh tế được dỡ bỏ, Nga sẽ không còn phụ thuộc vào Trung Quốc, cả về mặt chiến lược và kinh tế. Và từ góc độ của Nga, việc khuyến khích phát triển quan hệ với Trung Quốc có thể sẽ giảm”, ông Wu nói trên tờ SCMP.

Trong khi đó, ông Trump liên tục viết những dòng tweet chỉ trích Trung Quốc vì hành động “ăn cắp” tàu lặn tự hành của Mỹ ở Biển Đông. Dù phía Bắc Kinh đã đồng ý trả lại nhưng ông Trump cho rằng Mỹ không nên nhận về.

Việc ông Trump băn khoăn về chính sách “Một Trung Quốc” và qua vụ tàu lặn tự hành vừa qua, tờ Thời báo Hoàn cầu cho rằng kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc cần được tăng cường để “sự răn đe hạt nhân của Mỹ với Trung Quốc xuống còn 0”.

Những dòng tweet của ông Trump rõ ràng có tác động tới Trung Quốc. Vì thế đã có nhiều lời đề nghị Bắc Kinh đối phó với sự “khiêu khích” của ông Trump bằng cách gia tăng ngân sách cho quốc phòng để ông Trump “không đưa ra những ý tưởng kỳ quặc nữa”.

Hiển nhiên, Trung Quốc không nghĩ những dòng tweet của ông Trump chỉ mang tính cá nhân. Trong một cảnh báo, bài bình luận của Thời báo Hoàn cầu lớn tiếng kết luận rằng nếu ông Trump tiếp tục cư xử với Trung Quốc như hiện tại sau khi nhậm chức, “Trung Quốc sẽ không kiềm chế”.