Hình thức đánh bắt giã cào đã bị cấm, cơ quan chức năng đã xử phạt nhiều trường hợp, nhưng vì lợi nhuận không ít ngư dân vẫn tìm mọi cách để vi phạm.

Khai thác bằng cách tận diệt

Cách đây độ mươi năm, khi kinh tế của bà con ngư dân ở ven biển Quảng Bình còn nhiều khó khăn, vất vả, vì vậy ngư dân chủ yếu đánh bắt thủy hải sản bằng những chiếc thuyền nan, thuyền thúng quanh quẩn gần bờ.

Những năm trở lại đây, hàng loạt chính sách của nhà nước hỗ trợ ngư dân được triển khai, vì vậy nhiều làng chài đã vay vốn đóng tàu công suất lớn, đánh bắt ở các vùng biển xa, bỏ nghề đánh bắt giã cào gần bờ, phục hồi dần nguồn lợi thủy hải sản.

Bên cạnh đó sự thay đổi nhận thức của bà con ngư dân thì các cơ quan chức năng của các địa phương cũng vào cuộc quyết liệt để hạn chế rồi loại trừ việc đánh bắt giã cào truyền thống. Nhiều năm nay, các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Bình đã không cấp giấy cho tàu thuyền ra vào cửa lạch, không cấp phép cho tàu đóng mới đánh bắt bằng nghề giã cào.

Tổ công tác liên ngành của Quảng Bình phát hiện xử lý tàu đánh bắt giã cào gần bờ biển Quảng Bình.

Điều đáng nói, khi ngư dân Quảng Bình gần như bỏ nghề giã cào thì thời gian gần đây, ở vùng biển gần bờ tại các địa phương này, tàu giã cào của các tỉnh như Quảng Ngãi, Bình Định, Quảng Nam… lại xuất hiện hoạt động đánh bắt gần bờ biển Quảng Bình, gây thiệt hại và bức xúc cho ngư dân địa phương.

Ông Trần Đình Nam, ngư dân vùng biển bãi ngang Nhân Trạch, Quảng Bình thở dài cho biết: Khi màn đêm xuống là lúc xuất hiện những cặp tàu công suất lớn chạy thẳng vào gần bờ và đánh bắt giã cào. Hai tàu kéo lướt sát đáy biển, ven bờ quét sạch cá to, cá nhỏ, tận diệt luôn nguồn hải sản đang sinh trưởng. Đồng thời ngư lưới cụ của ngư dân địa phương cũng bị những con tàu này phá hỏng. Khi ngư dân địa phương bức xúc ra xua đuổi thì các cặp tàu lại chạy ra biển, xong sau đó lại quay lại càn quét đáy biển.

Còn theo ngư dân Nguyễn Văn Thắng ở xã Ngư Thủy Bắc, ông đã nhiều lần gặp các tàu giã cào lớn đánh gần bờ. Không chỉ đánh bắt trái quy định làm cạn kiệt nguồn hải sản ven bờ, những tàu cá này còn ỷ tàu lớn uy hiếp ngư dân làm nghề lưới thuyền nan và thúng chai.

Theo ngư dân Nguyễn Văn Thắng, tàu giã cào thường đi theo từng cặp, chạy song song với nhau rồi dùng loại lưới lớn, mắt dày và có nhiều lớp để quét hải sản từ tầng đáy đến mặt nước. Với kiểu đánh bắt như vậy, các loại cá nhỏ đến cá trưởng thành đều bị bắt và tình trạng này xuất hiện ngày càng nhiều hơn khi đang vào mùa sinh sản của các loài cá.

Xử phạt xong lại tiếp tục vi phạm

Chỉ trong một thời gian ngắn gần đây, Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Bình đã tổ chức 17 cuộc thanh tra về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Đã lập biên bản vi phạm hành chính 95 trường hợp, xử phạt gần 760 triệu đồng. Đáng chú ý, trong đó có 24 tàu giã cào đôi (của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi) khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển ven bờ.

Theo tổ công tác của Chi cục Thủy sản Quảng Bình đi kiểm tra một số khu vực biển gần bờ, chúng tôi chứng kiến nhiều cặp tàu công suất lớn nhưng không chịu đánh bắt xa bờ mà đánh bắt giã cào tận diệt nguồn lợi thủy hải sản ven bờ, có những tàu đánh bắt cách bờ chỉ một vài hải lý.

Khi tổ công tác tuần tra cách bờ biển Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình khoảng hai hải lý, tổ tuần tra phát hiện cặp tàu cá QNg 97258 TS và QNg 92015 TS đều có công suất 540 CV do Nguyễn Thanh Diêu 30 tuổi), trú tại xã Nghĩa An, thành phố Quảng Ngãi vừa chủ tàu vừa làm thuyền trưởng đang đánh bắt trái phép bằng nghề giã cào.

Tổ công tác áp sát và lập biên bản xử lý vi phạm hành chính với số tiền 24 triệu đồng, đồng thời yêu cầu chủ tàu viết bản cam kết không được tái phạm. Tiếp đó, tổ công tác phát hiện thêm hai cặp tàu cá khác đang khai thác giã cào tại tọa độ 17 độ 13 phút bắc, 108 độ 48 phút đông. Khi thấy sự xuất hiện của tổ công tác, bốn tàu cá này đã cắt lưới bỏ chạy và liên tục có hành vi chống đối, đâm va nhằm ngăn chặn lực lượng thực thi nhiệm vụ trên biển.

Trước tình hình đó, Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Bình đã phải liên hệ với Hải đội 2, Bộ đội Biên phòng Quảng Bình điều tàu hỗ trợ. Bộ đội Biên phòng đã nhanh chóng sử dụng tàu cao tốc tiếp cận, áp sát và bắt giữ các tàu cá vi phạm.

Hai cặp tàu giã cào trái phép bị bắt giữ gồm QNg 97091 TS, QNg 97073 TS do Trần Văn Nghĩa (32 tuổi, trú tại tỉnh Quảng Ngãi) làm chủ và QNg 91748 TS, QNg 91847 TS do Lê Văn Hiền (Quảng Ngãi) làm chủ tàu. Hai cặp tàu cá này đã bị cơ quan chức năng lập biên bản, xử phạt hành chính mỗi cặp tàu 48 triệu đồng…

Phó trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Bình, ông Hoàng Viết Thông cho biết, tàu yếu, công cụ hỗ trợ không có, cho nên việc thực thi nhiệm vụ trên biển cũng hạn chế. Nhiều tàu giã cào thậm chí còn qua mặt lực lượng kiểm ngư tuần tra và không ít lần, ngư dân trên các tàu giã cào khi bị đuổi bắt đã có hành động chống đối lại lực lượng kiểm ngư...

Theo quy định, những tàu vi phạm chỉ bị lập biên bản xử phạt hành chính chứ không có hình phạt bổ sung nào khác. Vì vậy, khi tàu tuần tra rời đi, tàu giã cào lại quay vào tiếp tục thả lưới đánh bắt ở khu vực cấm. Mặt khác, nhiều tàu giã cào cố tình để mầu sơn số hiệu tàu bị bong tróc, rất khó đọc chính xác được số hiệu. Đây cũng là cách họ né tránh sự phát hiện của lực lượng kiểm ngư.

Tác giả: Sông Lam - Lam Hồng

Nguồn tin: Báo Công an nhân dân