Một công trình ở quốc đảo Vanuatu xây bằng tiền đầu tư của Trung Quốc. (Ảnh minh họa: The Australian)

Trong nhiều năm qua, Trung Quốc đã mạnh tay chi tiền đầu tư vào các quốc đảo thuộc khu vực Thái Bình Dương, và đảo Guadalcanal thuộc Solomon không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Solomon là điểm quan trọng trong “cuộc chiến” chống tầm ảnh hưởng của Trung Quốc.

Năm 2017, công ty viễn thông hàng đầu Trung Quốc Huawei đã tuyên bố sẽ thực hiện dự án xây đường cáp kết nối mạng internet tốc độ cao giữa Solomon và Australia. Vào thời điểm đó, Canberra nói sẽ tạm dừng cấp giấy phép cho dự án này và tới đầu năm nay, Australia cho biết họ sẽ xây một đường cáp nhằm kết nối Solomon và Papua New Guinea với Canberra.

Dự án trên từng được Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) rót vốn, nhưng sau khi Solomon tuyên bố Huawei là nhà thầu của dự án, ADB đã rút đầu tư do lo ngại về vấn đề công khai và minh bạch. Canberra, sau khi theo dõi tình hình, đã can thiệp vào và loại công ty Trung Quốc ra khỏi dự án.

Đó là một trong nhiều động thái cho thấy Mỹ và Australia đang nỗ lực nhằm đối phó với tham vọng gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực.

Hồi đầu năm, các quan chức Australia đã cảnh báo rằng Trung Quốc và Vanuatu dường như đang thương lượng về việc cho phép Bắc Kinh hiện diện quân sự tại quốc đảo, một động thái gây bất lợi cho Mỹ và Australia. Tuy nhiên, Trung Quốc và Vanuatu khi đó đều bác bỏ thông tin đó.

Giới chức phương Tây cũng bày tỏ mối quan ngại về việc Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở New Zealand, quốc gia nằm trong Liên minh tình báo Five Eyes (cũng gồm Mỹ, Anh, Australia, Canada). Thêm vào đó, Bắc Kinh bị nghi ngờ có các tác động tới chính trị nội bộ ở Australia, đặc biệt ở khu vực Darwin, đầu não của các hoạt động quân sự của Mỹ ở Canberra.

Để đối phó với các khoản chi mạnh tay của Trung Quốc, Mỹ đã tài trợ khoảng 350 triệu USD cho các quốc đảo ở Thái Bình Dương. Hầu hết các khoản tiền này nhằm hỗ trợ các hoạt động hành pháp, nghề đánh bắt thủy hải sản và các hạng mục khác. Trong khi đó, viện trợ tài chính của Australia tới các quốc gia này tăng 18% trong năm nay, đạt mức 960 triệu USD.

Tại đảo Guadalcanal, hầu hết cơ sở hạ tầng đều xây dựng từ thời Thế chiến II. Nhiều dự án đầu tư và phát triển gần đây ở đảo có liên quan tới người Trung Quốc và chính quyền Bắc Kinh cũng bày tỏ sự ủng hộ với những dự án này.

Anthony Veke, quan chức cấp cao ở Guadalcanal, trả lời Times rằng chính quyền đảo này mong muốn sẽ có thể xây dựng con đường mới, cũng như cải tạo sân bay quốc tế ở địa phương. Đề xuất về sân bay, cũng như xây dựng một khu cầu cảng ở Guadalcanal để phát triển du lịch trị giá lên tới 1 tỷ USD đã được một công ty quốc doanh Trung Quốc cam kết rót vốn, theo Sydney Morning Herald.

Hơn nữa, trong khi Mỹ và Australia tập trung tài trợ vào các lĩnh vực có tính dài hạn như hỗ trợ phát triển thể chế, hành pháp, cũng như các hiệp định thương mại tự do thì Trung Quốc lại hướng tới những dự án hữu hình như đường xá, cầu cảng...

Các chuyên gia cho rằng các nước nhận tài trợ sẽ cảm thấy các dự án đầu tư vào các công trình cơ sở hạ tầng của Trung Quốc sẽ hấp dẫn hơn các khoản tài trợ cho hạng mục phát triển bền vững và đó là một trong những thách thức mà Mỹ và đồng minh cần vượt qua trong nỗ lực ngăn cản tham vọng gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực Thái Bình Dương.

Tác giả: Đức Hoàng

Nguồn tin: Báo Dân trí