Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các Hội nghị liên quan hôm nay diễn ra tại Jakarta, Indonesia. Hội nghị lần này tập trung vào 4 trọng tâm chính, bao gồm việc thiết lập nền tảng cho Tầm nhìn dài hạn của ASEAN, giúp ASEAN trở nên kiên cường hơn để ứng phó với các thách thức của thời đại, đưa ASEAN trở thành trung tâm tăng trưởng kinh tế và biến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thành khu vực hòa bình và thịnh vượng.

Cuộc họp của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 4/9.

Trọng tâm của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43

Hội nghị cấp cao lần thứ 43 và các hội nghị liên quan là cơ hội để các nhà lãnh đạo ASEAN cũng như ASEAN với các đối tác trao đổi quan điểm về những vấn đề cùng quan tâm, cùng có lợi ích. Đây cũng là cơ hội để các nước thúc đẩy chương trình nghị sự xây dựng cộng đồng ASEAN, xem xét lại những kết quả đạt được trên cả 3 trụ cột của ASEAN và đề xuất các văn kiện để các nhà lãnh đạo thông qua.

Có 3 trọng trung chính tại Hội nghị lần này.

Trọng trung thứ nhất đó là đặt nền tảng vững chắc cho Tầm nhìn ASEAN 2045. ASEAN đã xem xét tầm nhìn trong 5 năm, 10 năm, nhưng đây là tầm nhìn 20 năm sau năm 2025 cho đến năm 2045 . Đây là lần đầu tiên ASEAN có một tầm nhìn mang tính chiến lược dài hạn đến như vậy. Trong bối cảnh bất ổn toàn cầu, ASEAN phải có năng lực đối mặt với những thách thức trong tương lai. Tổ chức cũng phải có khả năng đưa ra quyết định trong các tình huống khẩn cấp. Vì vậy, Tuyên bố ASEAN dự kiến sẽ làm nền tảng cho tầm nhìn dài hạn của tổ chức đến năm 2045.

Trọng tâm thứ hai là củng cố vị thế của ASEAN với tư cách là trung tâm tăng trưởng kinh tế. Trong bối cảnh ASEAN có nguồn lực mạnh với dân số hơn 650 triệu người, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao hơn mức trung bình toàn cầu và tương đối ổn định. ASEAN cần phải tiếp tục duy trì xu hướng tích cực này. Để trở thành trung tâm tăng trưởng kinh tế, ASEAN phải kiên cường hơn trước những thách thức. Thông qua Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43, Indonesia quyết tâm duy trì khả năng phục hồi của các nước thành viên trong các lĩnh vực lương thực, năng lượng, y tế, biến đổi khí hậu, tài chính và năng lực nguồn nhân lực.

Về trọng tâm thứ ba trong ưu tiên của Indonesia trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN là khuyến khích việc thực hiện Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP). Trong 5 thập kỷ qua, ASEAN đã xây dựng một cấu trúc khu vực bao trùm và khối này đã nổi lên như một tổ chức đi đầu về ổn định, hòa bình và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Do đó trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, Indonesia tiếp tục thúc đẩy hợp tác cụ thể và toàn diện với tất cả các đối tác ASEAN.

“ASEAN Tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng”

Chủ đề chính của năm nay là “ASEAN Tầm vóc, tâm điểm của tăng trưởng”. Chủ đề này được đánh giá là có ý nghĩa trong bối cảnh tình hình thế giới phức tạp, nền kinh tế thế giới trải qua nhiều thăng trầm, lạm phát, suy thoái kinh tế nhưng 10 nền kinh tế ASEAN vẫn phát triển hết sức năng động, duy trì được tốc độ tăng trưởng khá. Sáng kiến của nước chủ nhà rất được ủng hộ và tập trung, phát huy thế mạnh của các nước ASEAN hiện nay. Đó chính là một trung tâm về kinh tế và điểm sáng của kinh tế thế giới có hiệu ứng lan tỏa ra các khu vực khác.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng khu vực ASEAN vẫn khá cao nhưng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn như hiện nay, điều ASEAN cần làm là đảm bảo khu vực này vẫn cởi mở và năng động, tiếp tục thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, trở thành trung tâm kinh tế khu vực quan trọng nhất. Tuy nhiên nếu muốn làm được như vậy phải duy trì một môi trường hòa bình, ổn định thì người dân của các nước thành viên mới có thể yên ổn, làm ăn kinh tế kết nối được với nhau.

Dự kiến Lãnh đạo ASEAN và đối tác sẽ trao đổi nhiều nội dung chiến lược tác động đến khu vực, thống nhất định hướng phát triển của Cộng đồng ASEAN và với các đối tác, cũng như xem xét và thông qua khoảng 90 văn kiện về nhiều nội dung đa dạng đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế. Indonesia đưa ra 16 sáng kiến ưu tiên kinh tế (PED) trong năm chủ tịch. Dự kiến 11 sáng kiến ưu tiên kinh tế sẽ được hoàn tất tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 này. Trong khi đó, 5 Sáng kiến còn lại sẽ sớm được hoàn tất trong quý IV/2023.

Thông điệp của Việt Nam tại hội nghị ASEAN 43

Trong Năm ASEAN 2023, với tâm thế sẵn sàng, chủ động, tích cực và có trách nhiệm, Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng cho thành công chung của các Hội nghị trong năm. Thông điệp mà Việt Nam muốn truyền tải trong năm nay chính là tinh thần đoàn kết ASEAN, quyết tâm đóng góp thực chất, hiệu quả cho công cuộc xây dựng Cộng đồng ASEAN. Đây cũng chính là sự khẳng định đường lối nhất quán, chủ trương thống nhất của Đảng và Nhà nước Việt Nam, coi ASEAN là bộ phận quan trọng, không tách rời trong chính sách đối ngoại. Với tâm thế này, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Một là, Việt Nam luôn thể hiện mong muốn về một ASEAN đoàn kết, thống nhất, phát triển, vững mạnh và là lực lượng hạt nhân trong duy trì hòa bình, ổn định ở Đông Nam Á và rộng hơn là châu Á-Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Đoàn kết, thống nhất, độc lập, tự lực, tự cường và phát huy mạnh mẽ vai trò trung tâm là những giá trị nền tảng làm nên thành công của ASEAN.

Hai là, Việt Nam đã cùng các nước thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng, duy trì đoàn kết, phát huy vai trò trung tâm và củng cố lập trường nguyên tắc của ASEAN trong các vấn đề quốc tế và khu vực. Các đóng góp và đề xuất của Việt Nam được đánh giá là hài hòa, cân bằng, vừa góp phần dung hòa khác biệt giữa các nước, vừa thúc đẩy hợp tác nội khối và hợp tác giữa ASEAN với các đối tác. Qua đó, chúng ta đã đem lại hình ảnh một Việt Nam chủ động hơn, tích cực hơn, trách nhiệm hơn và hiệu quả hơn trong tham gia hợp tác ASEAN.

Ba là, một trong những dấu ấn quan trọng của Việt Nam chính là việc thúc đẩy kết nối khu vực trên cả ba phương diện thể chế, hạ tầng và con người để khai thông các điểm nghẽn hợp tác và khơi dậy tiềm năng phát triển góp phần vào mục tiêu tăng trưởng của ASEAN. Với tinh thần cốt lõi của ASEAN là lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu và động lực của xây dựng Cộng đồng, Việt Nam cũng đã thúc đẩy nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa và tiểu vùng.

Có thể khẳng định những dấu ấn trên của Việt Nam đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ và đánh giá cao của các nước.

Tác giả: Phạm Hà

Nguồn tin: Báo VOV