Lãnh đạo các nước tham gia hội nghị thượng đỉnh G7 tại Nhật Bản tháng 5/2016 (Ảnh: AFP)

Trang tin Japan News ngày 3/7 đưa tin cho biết, chính phủ Nhật Bản đang phối hợp cùng các nước thành viên của G7 để ra tuyên bố chung yêu cầu Trung Quốc tuân thủ và thực thi phán quyết của PCA về vụ kiện do Philippines khởi xướng.

Theo các nguồn tin, các nước G7 sẽ hối thúc Trung Quốc tìm kiếm giải pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp trên Biển Đông. Dù phán quyết cuối cùng của PCA nghiêng về bên nào, G7 cũng sẽ yêu cầu Bắc Kinh tuân thủ luật pháp quốc tế, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các tranh chấp lãnh thổ thông qua các công cụ pháp lý.

Trước đó, tại hội nghị thượng đỉnh G7 tổ chức ở Nhật Bản hồi tháng 5, các nhà lãnh đạo G7 cũng đã ra tuyên bố chung, tái khẳng định tầm quan trọng của “việc tìm kiếm các biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp, trong đó có các quy trình pháp lý như tòa trọng tài” đối với các vấn đề an ninh hàng hải.

Mặc dù không đề cập cụ thể tới Trung Quốc song tuyên bố chung cũng nêu rõ tình hình gia tăng căng thẳng tại Biển Đông và biển Hoa Đông, đồng thời yêu cầu các bên tuân thủ phán quyết của các tòa quốc tế.

Nhật Bản là một trong những nước dành sự quan tâm đặc biệt đối với vụ kiện của Philippines tại PCA và từng nhiều lần bày tỏ quan ngại về tình hình gia tăng căng thẳng trên Biển Đông. Ngày 1/7, Đại diện thường trực của Nhật Bản tại Liên Hợp Quốc, ông Koro Bessho, đã tổ chức họp báo và bày tỏ quan ngại sâu sắc đối với vấn đề Biển Đông. Ông Koro Bessho cho biết, nếu có bất kỳ nước thành viên Liên Hợp Quốc hoặc nước khác đưa ra đề nghị thì sẽ đưa vấn đề Biển Đông ra thảo luận tại Hội Đồng Bảo An.

Tòa PCA ngày 29/6 thông báo sẽ đưa ra phán quyết cho vụ kiện của Philippines đối với yêu sách “đường lưỡi bò” phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông vào ngày 12/7 tới. Giới phân tích nhận định, phán quyết sắp tới của PCA có thể sẽ nghiêng về phía Philippines và gây bất lợi cho Trung Quốc.

Về phần mình, Trung Quốc vẫn ngang ngược tuyên bố sẽ phớt lờ phán quyết của PCA. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 29/6 ngang nhiên nói rằng PCA không có thẩm quyền xử vụ kiện này và đề nghị tòa không tổ chức điều trần hay đưa ra phán quyết. “Về vấn đề lãnh thổ và tranh chấp hàng hải, Trung Quốc không chấp nhận bất cứ sự can thiệp nào từ bên thứ ba và không chấp nhận bất cứ phán quyết nào ràng buộc với Trung Quốc”, người phát ngôn Hồng Lỗi lớn tiếng nói.