Đại tướng Võ Nguyên Giáp duyệt phương án đánh B52 của Mỹ tập kích vào Hà Nội tại Sở chỉ huy Quân chủng Phòng không-Không quân, năm 1972. Ảnh: Tư liệu

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng, Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông có tên khai sinh: Võ Giáp, bí danh: anh Văn. Đại tướng sinh ngày 25- 8-1911 tại xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Là một nhà chỉ huy quân sự và chính trị tài năng. Ông là Đại tướng đầu tiên - Tổng Tư lệnh của Quân đội nhân dân Việt Nam, là một trong những người góp công thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, được Chính phủ Việt Nam đánh giá là “người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh”; chỉ huy chính trong các chiến dịch và chiến thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ, được đánh giá là một trong những vị tướng tài giỏi trên thế giới. Ông được nhiều nước ca ngợi là Anh hùng dân tộc của nhân dân Việt Nam.

1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngay từ khi còn rất trẻ, trước nỗi đau mất nước, nỗi đau của người dân nô lệ, bị xiềng xích, tủi nhục, người thanh niên Võ Giáp mới 16 tuổi đã tham gia hoạt động cách mạng, tham gia các tổ chức cộng sản, tổ chức bãi khóa và bị bắt tù đầy. Khi được đứng vào trong hàng ngũ của Đảng và được giao nhiệm vụ trọng trách lớn lao, Đại tướng đều đau đáu vì dân, vì nước, không ngại hy sinh gian khổ, khi các nhà báo nước ngoài phỏng vấn, Đại tướng trả lời “Tôi đã cống hiến cả cuộc đời tôi, từng ngày, từng giờ, từng phút để phục vụ Đảng và nhân dân Việt Nam, tôi chẳng hối tiếc gì cả”.

Cả cuộc đời của Đại tướng bao giờ cũng quý trọng, học tập và phục vụ nhân dân, học tập tinh hoa truyền thống của dân tộc, Đại tướng tự nhận“ Tôi chỉ là giọt nước trong biển cả nhân dân”, Đại tướng bao giờ cũng đánh giá rất cao vai trò của nhân dân, khi đánh giá công trạng vai trò của một vị tướng, có nhà báo nước ngoài hỏi “Vị đại tướng nào vĩ đại nhất ” Đại tướng đã không ngần ngại trả lời “Nhân dân Việt Nam”. Khi hòa bình lập lại, Đại tướng lúc nào cũng đau đáu vì dân, vì nước. Câu hỏi lúc nào cũng thường trực trong Đại tướng, tại sao hòa bình rồi mà dân còn khó khăn, đất nước còn lạc hậu?. Vì vậy Đại tướng được gọi là “Đại tướng của nhân dân”, “Đại tướng của lòng dân”.

Khi trả lời báo chí trong nước và quốc tế bao giờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng viện dẫn các nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Việt Nam đều bắt nguồn từ tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng ta nghe rất cảm động. Đại tướng đã kể, học được từ Bác rất nhiều, học từ cái nhỏ nhất từ sức chịu đựng và thích nghi với mọi hoàn cảnh của Bác, Đại tướng kể “không thấy Bác kêu ca phàn nàn bao giờ, kể cả việc thời tiết hôm nay nóng hay lạnh”, trong Hồi ký Đại Tướng viết: “Hồ Chí Minh là con người của những quyết định lịch sử”.

Với tinh thần của người công sản, Đại tướng nhớ mãi câu nhắc của Bác “Chú Văn ạ, làm cách mạng là phải dĩ công vi thượng” vì vậy Đại tướng luôn đặt lợi ích của quốc gia dân tộc, của tập thể lên trên lợi ích cá nhân, không bao giờ Đại tướng nói đến công lao của bản thân, không kêu ca phàn nàn. Luôn luôn phục tùng nguyên tắc tổ chức và kỷ luật Đảng, Đảng phân công làm việc gì, Đại tướng cũng nỗ lực làm với một tinh thần tận tụy và nỗ lực hết mình, liêm khiết và trung thực, không công thần, kèn cưa địa vị, luôn phát huy tinh thần đoàn kết trong nội bộ Đảng, đoàn kết dân tộc nỗ lực phấn đấu hy sinh cho lợi ích chung. Khi góp ý cho đồng chí đồng đội, cho đất nước bao giờ Đại tướng cũng hết sức thận trọng, xây dựng, ân cần, chân thành và thẳng thắn. Với những chiến công hiển hách, nhưng khi về đời thường Đại tướng vẫn hết sức bình dị, khiêm tốn, chân thành, cởi mở như một người ông, người cha.

2. Nhà chỉ huy thiên tài

Ngay từ khi chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang, thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam, Bác Hồ đã chỉ đạo đặt nhiệm vụ tuyên truyền và chính trị là trọng tâm, còn xây dựng lực lượng tự cường dựa vào nhân dân là chính”Chúng ta sẽ dựa vào sức mình là chính cùng với một ít viện trợ từ nước ngoài. Mọi việc đều do nhân dân mà nên. Người trước súng sau, có nhân dân là có tất cả”.

Một chuyên gia quân sự của Mỹ, Ngài Cecil B. Curry, đã viết cuốn sách: “Võ Nguyên Giáp, một thiên tài quân sự”, xuất bản ở Mỹ năm 1997. Cuốn sách được dịch ra tiếng Pháp năm 2003 ấn hành ở Pa-ri và cũng được dịch ra tiếng Trung Quốc xuất bản ở Bắc Kinh, trích lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: “Chiến lược chiến tranh của chúng tôi không phải chỉ liên quan đến những công việc thuần túy quân sự. Chiến tranh phải là một chiến lược tổng thể kết hợp nhiều yếu tố khác nhau. Mục đích chính trị là căn bản. Quân đội không phải chỉ có nhiệm vụ chiến đấu, mà phải tuyên truyền, giáo dục dân chúng. Như vậy, mọi người đều là lính. Tất cả, mỗi làng, mỗi quận (huyện) là một pháo đài và cả nước chúng tôi là một chiến trường rộng lớn. Chúng tôi tập trung lực lượng ở vùng này hay vùng khác tùy thuộc vào điều kiện chính trị chiếm ưu thế từng thời kỳ trong từng giai đoạn. Điều này là một nguyên tắc chiến lược rất quan trọng để tiến hành chiến tranh toàn dân…”

Những tư tưởng xây dựng lực lượng quân đội nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, xây dựng một nền chiến tranh nhân dân, xây dựng các lực lượng binh chủng của quân đội, xác định nhiệm vụ trọng tâm của quân đội “trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng", xây dựng tinh thần đoàn kết, kỷ luật quân đội của Chủ tịch Hồ Chí Minh được Đại tướng áp dụng một cách nhuần nhuyễn, vì vậy đã xây dựng được một Quân đội Nhân dân Việt Nam vô địch, đánh thắng hai tên đầu sỏ đế quốc to của thời đại là Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ.

Báo chí Mỹ, với đầu đề “Vị Tướng huyền thoại” đã mô tả Đại tướng là một nhà chỉ huy quân sự tài ba, một người anh hùng dân tộc, một “Napoleon Đỏ” đã từng đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Bách khoa toàn thư quân sự Bộ Quốc phòng Mỹ (xuất bản năm 1993) ca ngợi: “Tài thao lược của tướng Giáp về chiến lược, chiến thuật và hậu cần được kết hợp nhuần nhuyễn với chính trị và ngoại giao...”; Báo chí một số nước châu Âu như: Anh, Pháp và Nga thì ca ngợi Đại tướng võ nguyên Giáp là “Một trong 10 vị tướng nổi tiếng nhất thế giới”, “Vị tướng suất sắc nhất mọi thời đại”; Nhân dân ta tôn vinh gọi Đại tướng là “Anh hùng dân tộc”, “Vị tướng của lòng dân”, “Vị tướng của nhân dân”, hay một cái tên trìu mến “Tướng Giáp - Anh Văn, Người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam”. Tên tuổi của Đại tướng đã gắn liền với sự ra đời của Quân đội nhân dân Việt Nam, với Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa xuân 1975, với phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới, gắn với dân tộc Việt Nam, với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tài năng và nhân cách của Đại tướng thể hiện đó là nhân cách và trí tuệ Việt Nam.

Nguồn gốc nào đã làm nên một vị Đại tướng huyền thoại như vậy. Bên cạnh những nguồn gốc Đại tướng Võ nguyên Giáp đã kế thừa tinh hoa quân sự của nhân loại, của dân tộc Việt Nam, một bản tính thông minh và nhãn quan quân sự kiệt xuất của Đại tướng, thì còn một nguồn gốc nguyên nhân trực tiếp nữa, đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Người học trò ưu tú, xuất sắc nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Năm 1940, khi Anh Văn là thành viên của Phong trào Mặt trận dân chủ Đông Dương được tổ chức cử sang Trung Quốc cùng với đồng chí Phạm Văn Đồng đón Bác Hồ. Khi gặp, Bác Hồ đã phát hiện những tố chất thiên tài quân sự ở Anh Văn và đã được Bác dìu dắt, rèn luyện và tín nhiệm giao nhiệm vụ. Khi phong hàm Đại tướng cho Võ Nguyên Giáp, Bác Hồ đã trả lời câu hỏi căn cứ nào để phong Đại tướng của báo chí nước ngoài: “Đánh thắng Đại tá phong Đại tá, đánh thắng Thiếu tướng phong Thiếu tướng, thắng Trung tướng phong Trung tướng, thắng Đại tướng phong Đại tướng” điều đó nói lên sự tin tưởng tuyệt đối của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Với bản tính cách mạng, thông minh và nhãn quan thiên tài về quân sự, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã kế thừa tinh hoa quân sự của thế giới, truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc và phát triển những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó có tư tưởng quân sự và đạo đức, phong cách tuyệt vời của Chủ tịch Hồ Chí Minh để làm nên một Đại tướng Võ Nguyên Giáp huyền thoại của dân tộc Việt Nam và thế giới. Và ở Đại tướng, sức mạnh của dân tộc, của thời đại được hội tụ và phát huy mạnh mẽ.

Về xây dựng nghệ thuật quân sự, chiến lược, phương châm, kế hoạch chiến đấu, Đại tướng đã sáng tạo, phát huy cao độ nghệ thuật chiến tranh nhân dân của truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc, tư tưởng quân sự và sự chỉ đạo sâu sát của Chủ tịch Hồ Chí Minh nên đã trở thành “vị tướng huyền thoại”. Ta chỉ điểm lại 3 trận chiến lớn có tính quyết định lịch sử, đó là chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử năm 1954; chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ” trên không năm 1972; Đường Trường Sơn và chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975.

Các thiên tài quân sự thường truyền lại binh thư, binh pháp. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã dốc tâm trí nghiên cứu học thuyết quân sự của giai cấp vô sản và tư bản, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc của Liên Xô, chiến tranh chống Nhật của Trung Quốc, lý luận quân sự của Clausewitz, những trận đánh của Napoléon, truyền thống đánh giặc của tổ tiên, những trận đánh thắng và không thắng của ta trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đúc kết thành những nguyên tắc quân sự độc đáo của Việt Nam. Các sách quân sự và các tác phẩm văn học của ông Giáp đã giúp nhiều nhà nghiên cứu lịch sử quân sự trên thế giới hiểu biết về cuộc chiến tranh toàn dân, toàn diện và tự giải đáp được nguyên nhân vì sao thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thất bại trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

Nhà nghiên cứu khoa học lịch sử quân sự người Anh, Tướng Peter Mac Donald đánh giá: “Từ năm 1944 - 1975, cuộc đời của Võ Nguyên Giáp gắn liền với chiến đấu và chiến thắng, khiến ông trở thành một trong những thống soái lớn của mọi thời đại. Với 30 năm làm tổng tư lệnh và gần 50 năm tham gia chính sự ở cấp cao nhất, ông tỏ ra là người có phẩm chất phi thường trong mọi lĩnh vực của chiến tranh. Khó có vị tướng nào có thể so sánh với ông trong việc kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính qui. Sự kết hợp đó xưa nay chưa từng có”.

Nhà sử học quân sự Mỹ Cecil Curay, người viết tác phẩm “Chiến thắng bằng mọi giá” nhận định: “Trong suốt thời gian đó, ông không chỉ trở thành một huyền thoại mà có lẽ còn trở thành một thiên tài quân sự lớn nhất của thế kỷ XX và một trong những thiên tài quân sự lớn nhất của tất cả các thời đại...”

3. “Người anh Cả” của Quân đội nhân dân Việt Nam

Với tư cách là Đại tướng – Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam, nhưng bao giờ Đại tướng cũng rất quý trọng thương yêu chiến sỹ, khi trả lời với báo chí nước ngoài, Đại tướng nói “Tôi bình đẳng với chiến sỹ của tôi”. Nói về nghiệp cầm quân của mình, Tướng Giáp thổ lộ: “Hạnh phúc lớn nhất của người cầm quân là được ở bên chiến sĩ trên chiến trường”. Ta lại nhớ đến câu thơ của Nguyễn Trãi trong Bình Ngô Đại cáo “Tướng sỹ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào” để thấy lòng yêu thương bao la của Đại tướng với chiến sỹ của mình. Đại tướng đã được tôn vinh là “Người anh Cả” của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về đấu tranh cách mạng, về đạo đức cách mạng của người cộng sản. Sinh thời, Bác đã dạy các tướng lĩnh về 6 chữ “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”- thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người học trò thực hiện đầy đủ nhất, trọn vẹn nhất 6 chữ ấy. Không chỉ gắn tên tuổi mình với những mốc son lịch sử chói lọi của dân tộc từ ngày thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân; từ chiến dịch Điện Biên lịch sử chấn động địa cầu cho đến Chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Vị tướng binh nghiệp ấy- “Người anh Cả” của Quân đội nhân dân Việt Nam, dù trải qua biết bao trận chiến lớn nhỏ, dù đã quá quen với thương vong nhưng lại là người luôn cân nhắc để làm sao từng chiến sĩ của mình ít phải đổ máu nhất. Trí-Dũng-Nhân của ông chính là ở đó. Đại tướng thường tâm sự với đội ngũ cán bộ thuộc quyền rằng: Chiến tranh không phải là vấn đề thể diện, không được phiêu lưu, mạo hiểm, không cho phép đánh đổi bằng bất cứ giá nào. Một người chỉ huy giỏi là một người đánh thắng kẻ thù nhưng ta thương vong thấp nhất, đổ xương máu ít nhất. Sinh mạng của con người là vô giá và không gì có thể bù đắp được nỗi đau mất mát trong chiến tranh. Dĩ công vi thượng, khiêm tốn, sống giản dị, thanh cao, quyết đoán, dân chủ và bao dung, nhân hậu - Đó là nhân cách Võ Nguyên Giáp - một thiên tài quân sự.

Trong các phương án kế hoạch chiến đấu bao giờ Đại tướng cũng chọn phương án tổn thất xương máu cho chiến sỹ thấp nhất. Ngay trong cuộc đối đầu chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, phương châm tác chiến đã đề ra là “Đánh nhanh, thắng nhanh”, nhưng khi đi thăm quan thực địa trên chiến trường, trước hệ thống phòng ngự dầy đặc, kiên cố, “một con nhím khổng lồ” của cứ điểm Điện Biên Phủ, được Thực dân Pháp rêu rao là cối xay thịt, Đại tướng hết sức trăn trở, với rất nhiều nguyên nhân trong đó nhớ lời căn dặn của Bác “Cho chú toàn quyền chỉ huy. Trận này chỉ được thắng không được thua, vì thua là hết vốn”, đồng thời Đại tướng nghĩ đến sự hy sinh xương máu của đồng chí đồng đội khi gặp một hệ thống phòng ngự kiên cố, nguy hiểm như thế, nên Đại tướng đã quyết định chuyển sang phương châm tác chiến “đánh chắc, tiến chắc” để đỡ tổn thất xương máu của đồng chí đồng đội. Tướng Giáp đã thổ lộ: “Ngày hôm đó, tôi đã thực hiện được một quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời chỉ huy của mình!”. Sau này, nhiều tướng lĩnh trong Quân đội ta đã nói nếu đánh theo cách cũ thì nhiều tướng lĩnh và chiến sỹ ta không tham gia được cuộc kháng chiến chống Mỹ và cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp có thể kéo dài hơn 10 năm nữa. Vì lẽ đó nên Đại tướng được gọi là “Đại tướng hòa bình”.

Chúng ta thật tự hào được đứng trong đội ngũ cán bộ của lực lượng vũ trang nhân dân nói chung, của Quân đội nhân dân nói riêng, có một Đại tướng Tổng tư lệnh, nhà chỉ huy thiên tải, mẫu mực về đạo đức và đầy tài năng như Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Là một người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí đã nêu một tấm gương trong sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lòng trung thành vô hạn đối với sự nghiệp cách nạng của Đảng, về lòng yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, về lập trường giai cấp kiên định, tinh thần cách mạng triệt để, tiến công kiên quyết và liên tục vào mọi kẻ thù, chiến đấu không mệt mỏi để giành thắng lợi cho cách mạng, để bảo vệ Đảng, bảo vệ chân lý, không lùi bước trước bất cứ nguy hiểm khó khăn nào, luôn nêu cao khí phách kiên cường của người Cộng sản.

Tấm gương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp suốt đời phấn đấu theo gương Bác Hồ vĩ đại đang cổ vũ chúng ta tiếp tục phấn đấu làm cho Đảng ta trong sạch, vững mạnh, có sức mạnh lãnh đạo và giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Chúng ta nguyện ra sức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; một lòng một dạ vì nước vì dân, sống cần kiệm, liêm chính, giản dị, chống quan liêu, tham nhũng, để góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Tác giả: Đại tá, PGS. TS KHQS Trần Nam Chuân

Nguồn tin: vanhien.vn