Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết Bộ bắt đầu điều chỉnh quy chế đào tạo tiến sĩ hiện hành, đảm bảo nâng cao tự chủ và trách nhiệm giải trình của các cơ sở đào tạo; nâng cao tiêu chuẩn về ngoại ngữ, công bố khoa học đối với ứng viên dự tuyển, nghiên cứu sinh, người hướng dẫn.

Quy chế mới cũng sẽ bổ sung những vấn đề liên quan đến trách nhiệm của cơ sở đào tạo trong việc quản lý nghiên cứu sinh, trách nhiệm của Hội đồng chấm luận án, của người hướng dẫn và nghiên cứu sinh trong trường hợp có khiếu kiện về nội dung và chất lượng của luận án.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Giáo dục Đại học. Ảnh: Moet.

Về ngoại ngữ, theo bà Phụng, quy chế mới bắt buộc ngoại ngữ phải đạt chuẩn nhất định ngay từ đầu vào, thay vì chỉ yêu cầu đầu ra như hiện nay. Nghiên cứu sinh phải chứng minh được năng lực ban đầu về nghiên cứu khoa học thông qua những công trình đã công bố trong nước và quốc tế; phải có công bố quốc tế trên các tạp chí khoa học chuyên ngành có phản biện hoặc công bố công trình trên các kỷ yếu hội thảo quốc tế có phản biện trong quá trình làm nghiên cứu sinh.

Quy chế mới quy định người hướng dẫn phải là cán bộ cơ hữu của cơ sở đào tạo, phải chủ trì các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở hoặc tham gia nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp Bộ trở lên, là tác giả hoặc đồng tác giả của các công trình công bố quốc tế thuộc lĩnh vực nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án của nghiên cứu sinh. Mỗi nghiên cứu sinh có tối đa 2 người hướng dẫn, trường hợp người hướng dẫn thứ nhất không phải là giảng viên, nghiên cứu viên cơ hữu của cơ sở đào tạo nơi nghiên cứu sinh đang theo học thì người hướng dẫn thứ hai phải là cán bộ cơ hữu của cơ sở đó.

Trường hợp người hướng dẫn độc lập là tiến sĩ nhưng chưa có chức danh giáo sư hoặc phó giáo sư thì phải có minh chứng có đủ công trình khoa học đạt chuẩn phó giáo sư trở lên theo quy định của Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước. Người hướng dẫn và hội đồng bảo vệ luận án cấp trường/viện phải có trách nhiệm cùng nghiên cứu sinh về nội dung luận án khi có khiếu kiện về vi phạm bản quyền tác giả (đạo văn).

Thời gian tối thiểu để hoàn thành luận án là 3 năm (thay vì 2 năm như trước đây), hình thức đào tạo là tập trung toàn thời gian và cơ sở đào tạo phải có trách nhiệm quản lý nghiên cứu sinh trong toàn bộ thời gian này. "Tiến sĩ là bậc đào tạo cao nhất trong giáo dục đại học, là đào tạo những nhà nghiên cứu, vì vậy phải chuẩn từ chất lượng đầu vào, đảm bảo cơ chế thải loại trong quá trình đào tạo và đạt chuẩn chất lượng đầu ra", bà Phụng nhấn mạnh.