Trong phạm vi bán kính vài trăm mét đến các khu dân cư, trường học, hàng loạt trại heo đua nhau mọc lên tại vùng cát ven biển xã Điền Hòa (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế) khiến sinh hoạt người dân đảo lộn. Một điểm trường tiểu học cạnh đó cả cô lẫn trò thường xuyên đeo khẩu trang để dạy, học.

Thời điểm chúng tôi có mặt tại điểm lẻ trường Tiểu học Điền Hòa (thôn 10, xã Điền Hòa), cơ sở này vừa vào tiết cuối buổi sáng. Khuôn viên trường nồng nặc mùi thối của phân heo từ những trại nuôi chỉ cách các lớp học vài trăm mét, theo gió phát tán đến dồn dập.

Chị Trần Thị H. (42 tuổi, nhà ở cạnh trường), than: “Dạo này, trại heo tập trung về vùng cát thôn 10 này nhiều, gần chục điểm nuôi lớn, nhỏ. Mùi hôi từ phân heo ngày nào cũng lan đến khu dân cư, rất nhức đầu. Cứ sống thế này miết, dân ở đây rất lo bị nhiễm dịch bệnh”.

Thầy Phạm Khoa, Hiệu trưởng trường Tiểu học Điền Hòa, cho biết: Mấy tháng trước, điểm trường thôn 10 bị ảnh hưởng nặng bởi mùi hôi của trại heo, nay giảm hơn. Dân trong vùng từng kiến nghị đến HĐND xã, nhưng ô nhiễm mùi hôi chưa được xử lý triệt để.

Đáng lo ngại, thời điểm gần Tết Đinh Dậu, một trại heo thịt quy mô 1.000 con, xây trên khu quy hoạch rộng khoảng 5 ha, từng bị vỡ hầm phân, nước bẩn chưa qua xử lý tràn thẳng ra môi trường tự nhiên.

Đây là một trong những trại heo quy mô công nghiệp lớn nhất huyện Phong Điền hiện nay, do HTX Nông nghiệp Điền Hòa đầu tư liên kết bán sản phẩm heo thịt cho một công ty chăn nuôi. Tuy nuôi công nghiệp, khu xử lý chất thải tại đây xây rất sơ sài, xung quanh không có tường bao, đê ngăn thải.

Ông Trần D, ngụ thôn 10, cho biết: “Trại heo quy mô lớn này mới hoạt động từ giữa năm 2016 nhưng đã xảy ra sự cố tràn phân thải trầm trọng khi gặp mưa lớn. Hỗn hợp chất thải theo nước mưa tràn ra xung quanh, lan vô rừng cây, chảy cả xuống khe suối đổ về khu dân cư bên dưới, tiếp đó là dòng dẫn ra biển”.

Chị Trần Thị H. kể: “Trời mưa, nước phân đen kịt tràn khỏi trại nuôi, tiến gần về khu dân cư, trường học; nắng lên thì mùi thối bốc nồng nặc, bẩn, hôi không chịu nổi”.

Một đại diện ban điều hành thôn 10 cho biết: “Các trận mưa lớn trước đây, cả cô và trò của điểm trường tiểu học đóng tại thôn hễ đến giờ vô lớp là phải mang khẩu trang, bịt mũi, vì quá thối”.

Phớt lờ quy định của UBND tỉnh?
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đăng Phúc, Chủ tịch UBND xã Điền Hòa, thừa nhận trại nuôi heo ở thôn 10 từng xảy ra sự cố bục hầm phân, gây tràn chất thải ra ngoài.

Ông Phúc khẳng định sự cố này đã được chủ trang trại xử lý xong từ nhiều ngày trước, hiện trại nuôi đã tạm dừng hoạt động. Tuy nhiên, trái với những gì ông Phúc nói, thời điểm chúng tôi có mặt vào cuối tháng 2/2017, trại heo của HTX Điền Hòa vẫn chưa xử lý dứt điểm tình trạng xả nước phân thải ra môi trường.

Hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi cũng chưa được gia cố, nâng cấp. Khu nuôi vẫn để nước phân đen kịt nặng mùi với đầy ruồi nhặng và côn trùng bu bám, chảy ra thẳng dòng khe đất nhân tạo dẫn vào môi trường tự nhiên phía sau trang trại.

“Chỉ cần có mưa to, một lượng lớn nước phân tồn đọng nơi này sẽ ồ ạt đổ về phía dưới, nguy cơ thẩm thấu qua đất cát vào nguồn nước ngầm các khu dân cư, mùi hôi lại bị khuấy lên dữ dội”, ông Trần D. lo lắng.

Được biết, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã ban hành quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô trang trại, công nghiệp trên địa bàn.

Theo đó, ngoài bảo đảm nghiêm ngặt về yêu cầu môi trường, các cơ sở nuôi phải cách xa trường học, bệnh viện, khu dân cư, khu đông người, đường giao thông chính, nguồn nước mặt... tối thiểu 300 m đối với trại nuôi dưới 1.000 m2; tối thiểu 500 m đối với khu nuôi rộng trên 1.000 m2.

Với những gì diễn ra ở Điền Hòa, quy định của UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế liệu có phát huy hiệu lực, khi các trại heo lại nằm quá gần trường học, đường giao thông chính, khu dân cư; và để xảy ra tình trạng tràn chất thải chăn nuôi ra môi trường...