Phương án thi trắc nghiệm trong kỳ thi THPT quốc gia 2017 của Bộ GD-ĐT đang gây ra những ý kiến trái chiều trong dư luận. Trong đó, vấn đề nhiều người quan tâm nhất chính là đề thi và ngân hàng đề thi trắc nghiệm sẽ được chuẩn bị như thế nào để đảm bảo chất lượng của kỳ thi.

Phải có tối thiểu 1.750 câu hỏi cho mỗi phòng thi

Ông Đàm Quang Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH FPT cho rằng việc Bộ GD-ĐT lựa chọn phương án tổ chức kỳ thi THPT năm 2017 bằng hình thức thi trắc nghiệm là đúng xu thế và nên được đẩy nhanh.

Ông Đàm Quang Minh, Hiệu trưởng Trường ĐH FPT

Tuy nhiên, theo ông Minh, "công tác tổ chức đòi hỏi phải tính thêm" và "Khó khăn nhất của việc thi trắc nghiệm là chuyện ra đề thi. Nếu giải quyết được vấn đề ra đề thì việc thi trắc nghiệm còn không khó khăn".

Từ kinh nghiệm tổ chức thi theo hình thức trắc nghiệm của Trường ĐH FPT, ông Minh cho biết trường không tự ra đề mà chủ yếu học tập từ kho đề thi của nước ngoài. Những nước được trường lựa chọn là những quốc gia nói tiếng Anh, trong đó chủ yếu là hai quốc gia Anh, Mỹ.

Do quy mô kì thi không lớn nên đội ngũ làm đề tương đối ít, nhưng đó là những người giỏi nhất của trường.

Đồng quan điểm với ông Minh, bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng (Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam) nhận xét điều đáng lo nhất là Bộ GD-ĐT có đủ khả năng về thời gian và nhân lực để chuẩn bị câu hỏi ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm đủ tốt hay không?

Bà Nga cho rằng, từ dự thảo phương án thi THPT 2017 mà Bộ công bố với thông tin chi tiết về số câu hỏi của mỗi đề thi cũng như thời gian làm bài thì Bộ chắc chắn đã phải có dự thảo cấu trúc đề thi.

Bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng (Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam)

“Bộ nên công bố sớm mẫu đề thi để học sinh, giáo viên và các trường đại học biết được cấu trúc đề thi”.

"Nếu tính mỗi phòng thi trung bình 30 - 35 thí sinh, như với môn Toán có 50 câu trắc nghiệm thì để đảm bảo mỗi thí sinh có một đề thi thì tối thiểu phải có 1.750 câu hỏi cho mỗi phòng" - bà Nga phân tích.

Còn ông Bành Tiến Long, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết, Bộ GD-ĐT đã có kinh nghiệm cho một số môn đã có vài ba nghìn do việc thi trắc nghiệm các môn Lý, Hóa, Sinh, Ngoại ngữ đã được tiến hành cả chục năm nay.

Ông Bành Tiến Long, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT

"Điều khác biệt là trước đây chúng ta chỉ tập trung làm trong một tháng và rất bí mật thì nay ngân hàng đề thi phải đủ lớn để đảm bảo mỗi em có một đề thi" - ông Long cho hay. Tuy nhiên, theo ông Long, nếu Bộ chỉ đạo một bộ phận tập trung làm thì trong khoảng thời gian 6 tháng tới có thể làm được.

Ông Long cho rằng, kinh nghiệm thế giới cho thấy, việc ra đề thi trắc nghiệm rất công phu chứ không đơn giản.

“Để ra được 1.000 câu hỏi được chuẩn hóa thì đầu tiên người ta sẽ đưa ra 1.000 câu hỏi cho học sinh làm thử. Sau đó loại đi 500 đề không phù hợp và bổ sung 500 câu hỏi mới để học sinh làm thử tiếp để lấy 750 câu. Đến lần thứ 3 thì mới chọn được 1.000 câu hỏi cho đề thi” – ông Long chia sẻ thông tin và cho rằng có thể tin tưởng vào chất lượng của đề thi do ĐHQG Hà Nội chuẩn bị. “Tuy nhiên, mô hình thi đánh giá năng lực vẫn cần được đánh giá và tổng kết chính thức”.

Đã nghiên cứu ở 2.500 thí sinh

Ông Sái Công Hồng, Giám đốc Trung tâm Khảo thí, ĐHQG Hà Nội, thành viên tổ công tác tuyển sinh của Bộ GD-ĐT, cho biết, việc xây dựng ngân hàng đề thi trắc nghiệm chuẩn hóa cho thi THPT quốc gia năm 2017 thuộc Bộ GD-ĐT, ĐHQG Hà Nội không phải đơn vị chịu trách nhiệm chính về đề thi.

Theo ông Hồng, Bộ GD-ĐT vừa thành lập tổ công tác xây dựng đề thi minh họa và xây dựng cấu trúc đề thi. Trên cơ sở đó, theo yêu cầu của Bộ GD-ĐT, ĐHQG Hà Nội sẽ sàng lọc và phân loại những câu hỏi thi đã được thử nghiệm chuẩn hóa phù hợp với kì thi THPT quốc gia để chuyển giao cho Bộ GD-ĐT sử dụng theo cấu trúc đề thi được phê duyệt.

Ông Hồng cho rằng, với việc chuyển giao này thì tính khả thi của đề án thi THPT 2017 của Bộ GD-ĐT sẽ cao hơn.

Trước những băn khoăn cho rằng, cho tới hiện tại chưa có đánh giá độc lập nào về hiệu quả của kỳ thi của ĐHQG Hà Nội, ông Hồng chia sẻ, trong quá trình triển khai thí điểm từ năm 2014 đến nay, hàng năm, sau khi tổng kết công tác tuyển sinh, ĐHQG Hà Nội đều có gửi báo cáo đến các cơ quan có chủ quản và các cơ quan chức năng.

Ngoài ra, ĐHQG Hà Nội đã tiến hành một nghiên cứu khảo sát trên 2.500 thí sinh là đối tượng đã trúng tuyển năm 2015, thu thập dữ liệu điểm thi các môn thi THPT quốc gia và điểm trung bình học tập các môn học năm lớp 12 của các thí sinh này để tiến hành phân tích đối sánh với kết quả của bài thi ĐGNL.

Nghiên cứu này cho thấy mối tương quan hoàn toàn chặt chẽ giữa kết quả thi bài thi đánh giá năng lực và kết quả của kỳ thi THPT quốc gia trên từng thí sinh cụ thể. Những kết quả nghiên cứu của đề tài cũng đã được ĐHQG Hà Nội công bố trên các tạp chí khoa học thuộc lĩnh lực khoa học giáo dục từ tháng 6/2016.

Về chất lượng của đề thi trắc nghiệm được sử dụng trong kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQG HN, ông Hồng khẳng định, đây là những đề thi đã được chuẩn hóa và thử nghiệm. Những người tham gia soạn đề thi trắc nghiệm của kỳ thi này cũng là những giảng viên của các trường, khoa thuộc ĐHQG Hà Nội liên quan tới các môn thi.

Ông Sái Công Hồng, Giám đốc Trung tâm Khảo thí, ĐHQG Hà Nội