Nhận lời mời diễn chung với Xuân Hinh lần đầu tiên cách đây 25 năm nhưng Thanh Thanh Hiền đã bỏ bom 4 tiếng đồng hồ rồi mất hút. Vì chuyện này, phải 4 năm sau, Xuân Hinh mới tiếp tục “ngỏ lời” và cặp đôi Xuân Hinh – Thanh Thanh Hiền chính thức nên duyên nghệ thuật.

Từng bị Xuân Hinh ghét vì cho leo cây

- Tính ra, mối duyên sân khấu của chị với anh Hinh cũng dài tới hai thập kỷ. Điều gì để cả hai gắn bó như vậy?

- Thật ra, mối duyên trong nghệ thuật của tôi với anh Hinh có thể đã dài hơn nếu trong lần hẹn đầu cách đây 25 năm, tôi không bỏ bom anh ấy tới 4 tiếng. Đó là vào năm 1991, tôi mới 22 tuổi, vừa nhận giải thưởng ngôi sao sân khấu cải lương. Anh Hinh đến nhà tôi, ngồi rất lâu, nói chuyện trên giời dưới biển. Xong anh mời tôi đi Quảng Ninh diễn hai đêm. Tôi đồng ý.

Nhưng do thời gian anh ấy mời trước lịch diễn khá xa nên sau đó, vì vướng lịch diễn tỉnh của cơ quan, tôi đành bỏ show. Bấy giờ tôi là cán bộ Đảng viên của nhà hát, có lệnh là phải thực hiện. Lúc đó phương tiện thông tin nghèo nàn, điện thoại không, máy nhắn tin cũng không, tôi không thể gọi điện để nói anh bố trí người khác.

Mãi sau tôi mới biết, xe của cả đoàn chờ tôi từ 6h tới 10h giờ trưa ở cổng trường Nghệ thuật Hà Nội. Anh Hinh hận tôi lắm, ghét tôi lắm, tụt cảm xúc hẳn, dù trước đó rất yêu mến tôi.

Phải tới 4 năm sau, năm 1995, anh Hinh mới lại mời tôi hợp tác làm đĩa VCD đầu tiên - Xuân Hinh chơi trống bỏi. Có thể khi đó anh ấy đã đủ thời gian để tha thứ cho tôi.

Thanh Thanh Hiền và Xuân Hinh.

- Lần đầu tiên diễn với anh Hinh, cảm xúc của chị thế nào?

- Nó là một trường phái mới vì trước đó tôi chỉ hát cải lương thôi. Trong cải lương, tôi đã ghi được tên tuổi. Còn làm việc với anh Hinh là một lĩnh vực mới. Thứ mà mình không biết thì phải nghe người khác để tìm hiểu. Bước ra thế giới mới, môi trường mới, cảm quan của mình phải khác đi.

Anh Xuân Hinh giúp tôi phá cách khi tham gia diễn hài kịch, hát ca khúc quan họ. Tôi phải tìm hiểu rất kỹ để có cái chất riêng không hòa lẫn với người đi trước. Diễn kịch theo chèo, cải lương, kịch nói rất khác nhau. Tôi chọn phong cách, hướng đi theo kiểu kịch nói kết hợp với các bài ca. Tất cả cho tôi rất nhiều kinh nghiệm, kỹ năng tiếp cận với khán giả...

- Trong những vở đã diễn với Xuân Hinh, vở diễn nào khiến chị ưng ý nhất?

- Có ba vở, tôi xếp theo thứ tự: Người ngựa ngựa người, Chuyện tình Lan và Điệp, Xuân Hinh đi hỏi vợ

Khi chọn tôi và Xuân Hinh cho Người ngựa ngựa người, đạo diễn Lê Hùng nói: “Vở này rất hay, nó cũng chỉ có hai nhân vật, Hinh và Hiền rất dễ phối hợp. Làm với anh đi, anh sẽ làm cho nó mới, nó khác biệt”.

Anh Hùng phá kịch bản ra khiến nó hợp tình, hợp lý, nhân văn. Hai nhân vật khớp với hai người như thể sinh ra dành cho Xuân Hinh – Thanh Thanh Hiền.

- Diễn cặp với nhau suốt 20 năm, nhưng cứ thấy Xuân Hinh và Thanh Thanh Hiền cạnh nhau là khán giả lại thấy tò mò. Đâu là bí quyết để anh chị duy trì sức hấp dẫn lâu bền đến như vậy?

- Ai bảo bạn là không có nhàm chán? Diễn chung lâu quá nên chuẩn bị thốt ra cái gì là đối phương biết trước rồi. Nhưng rồi cũng vượt qua vì mình nhìn thấy trước sự nhàm chán ấy. Trong nghệ thuật, đáng sợ nhất với người nghệ sĩ là không nhận ra mình nhàm chán rồi cứ thế đi vào lối mòn đó. Nên biết vậy, chúng tôi phải thường xuyên nhắc nhau: “Câu này anh/em nói rồi ở vở kia rồi, lớp kịch này na ná cái này. Anh/em phải khác đi”.

Chúng tôi ứng xử thẳng thắn trung thực với nhau. Trung thực giúp chúng tôi tồn tại lâu trong lòng khán giả. Trung thực + thẩm mỹ + trình độ sẽ làm nên một tác phẩm hay.

“Tôi biết cách làm Xuân Hinh tỏa sáng”

- Chị vẫn nói trong cuộc đời của một nghệ sĩ, việc tổ chức được một liveshow chất lượng là điều rất đáng mong mỏi. Vậy tại sao chị chưa tổ chức một liveshow nào lớn cho riêng mình?

- Đúng ra tôi định tổ chức liveshow từ dịp kỷ niệm một năm ngày cưới của mình, trước cả khi anh Hinh định làm liveshow của anh ấy. Và tất nhiên, nếu làm thì tôi nhất định sẽ mời anh Hinh tham gia.

Nhưng khi đó, tôi biết chuyện anh Hinh chuẩn bị làm liveshow trong năm 2016 nên tôi muốn anh ấy làm trước. Và kể từ khi anh Xuân Hinh chia sẻ về liveshow của anh ấy thì tôi cũng không còn nói thêm gì về liveshow của tôi nữa. Dù tôi đã lên kịch bản cụ thể, danh sách khách mời, thậm chí quay cả clip phục vụ cho liveshow cũng xong rồi.

Cuộc sống hay ở chỗ anh biết mình phải dừng lại để nhường cho bạn, chứ không phải lúc nào anh cũng ở tuyến đầu mới bắn được phát đạn trúng đích đâu.

- Phải chăng chính bởi những sự nhường nhịn ấy của Thanh Thanh Hiền mà Xuân Hinh nói “Dù Thanh Thanh Hiền có chồng tôi vẫn yêu”?

- Người ta thường tránh việc đó vì nó nhạy cảm. Nếu anh Hinh nói điều đó thật thì anh Hinh rất dũng cảm mặc dù tôi biết anh Hinh yêu cái gì ở tôi và tôi chẳng có gì phải ngại ngùng, giấu giếm. Bởi tôi biết những thứ anh Hinh yêu mình không liên quan gì tới tình yêu đôi lứa, chồng vợ.

Nó không nằm trong phạm trù đạo đức, luyến ái. Tôi có chồng hay không có chồng thì tôi vẫn là người đàn bà nguyên vẹn trong mắt anh ấy. Một người đàn bà làm nghề hay, hát hay khiến anh ấy yêu. Vậy thì dù cho tôi có một ông chồng hay hai ông chồng, một đứa con hay 10 đứa con, anh vẫn phải yêu tôi thôi.

Thanh Thanh Hiền và Xuân Hinh trong "Người ngựa, ngựa người". Ảnh: NVCC

- Là người gắn bó lâu năm với Xuân Hinh cả trên sân khấu lẫn ngoài đời, sắp tới lại sẽ tham gia cùng Xuân Hinh trong liveshow tổng kết 40 năm hoạt động nghệ thuật, chị có suy nghĩ gì?

- Anh Xuân Hinh đã có ý tưởng làm liveshow từ khoảng 2 năm nay rồi. Anh ấy thường xuyên kể về việc sẽ làm thế này, thế kia trong liveshow của mình. Thậm chí, anh ấy còn muốn tự mình đứng ra làm nếu không tìm được một nhà tài trợ “tâm đầu ý hợp”. Anh ấy nói với tôi: “Cô diễn cho tôi nhé! Bao nhiêu tiền tôi trả cô. Người ta trả cô như thế nào tôi trả hơn thế nữa”.

- Có khi nào chị tự hỏi, vì sao Xuân Hinh có rất nhiều bạn diễn nữ nhưng lại ưu ái chị như vậy?

- Rất nhiều nghệ sĩ tài năng, có bề dày sân khấu từng diễn với anh Hinh như chị Thanh Ngoan, chị Hồng Vân, hay đẹp như Thanh Hằng (người mẫu mà)… Các chị giỏi như thế, diễn đa đa dạng thế, mỗi người lại có một thế mạnh riêng. Những vệ tinh xoay quanh anh ấy mỗi người có một thế mạnh, nhưng tôi có lẽ thuộc một dạng đặc biệt.

Thanh Thanh Hiền không phải cái gì cũng hay, nhưng được cái là chuyện gì cũng có thể làm được. Nếu anh Xuân Hinh hát một câu chèo thì Thanh Thanh Hiền cũng hiểu lề lối của nó ra làm sao và phải hát nối vào nó như thế nào để hay và để bài diễn của cả hai uyển chuyển, mềm mại chứ không bị gượng ép. Kể cả nhường cho bạn nổi lên và ghìm mình xuống.

Anh Hinh diễn cạnh tôi luôn được tôn lên. Giống như một viên kim cương, nếu không có ánh sáng chiếu vào, nó cũng không phát sáng. Thanh Thanh Hiền là người phát sáng cho “viên kim cương” Xuân Hinh.