Biểu tình phản đối Catalonia ly khai khỏi Tây Ban Nha (Ảnh: Reuters)

Theo AFP, trong vài tháng trước khi cuộc trưng cầu dân ý ở Catalonia diễn ra, Tây Ban Nha đã ngừng chi trả cho các hoạt động chi tiêu công của Catalonia. Chính quyền Madrid hy vọng có thể ngăn chặn cuộc bỏ phiếu diễn ra tuy nhiên nỗ lực này đã thất bại.

Sau hàng loạt diễn biến xảy ra, chính phủ Tây Ban Nha đã chính thức chuẩn bị cho việc kích hoạt điều 155 hiến pháp nhằm tước quyền tự trị của Catalonia, dự kiến sẽ được đưa ra để quốc hội nước này bỏ phiếu vào ngày 27/10. Do đảng cầm quyền của Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy chiếm số đông tại thượng viện nên gần như việc thông qua những biện pháp với Catalonia chỉ còn mang tính thủ tục.

Ngày 23/10, chính phủ Madrid đã quyết định cắt nguồn tiền quan trọng của chính quyền Catalonia, nhằm ngăn chặn việc tài trợ cho phong trào đòi độc lập. Cụ thể, Tây Ban Nha sẽ cắt khoản ngân sách từ thuế và lệ phí Catalonia trước giờ vẫn thu trực tiếp, ví dụ như thuế tài sản thừa kế hay lệ phí đăng ký đại học.

Nếu điều này xảy ra, cơ quan thuế Catalonia sẽ không thuộc quyền quản lý của cơ quan thuế khu vực Catalonia mà sẽ trực thuộc Bộ Ngân sách Trung ương Tây Ban Nha. Với việc Madrid đã kiểm soát phần còn lại của ngân sách thuế, động thái này sẽ khiến cho chính quyền Barcelona rơi vào tình cảnh thiếu tiền mặt.

Chính quyền Madrid hiện chịu trách nhiệm thu hầu hết các khoản thuế tại Tây Ban Nha, sau đó phân phối lại các khoản tiền cho các khu vực để trả lương cho các quan chức và cung cấp cho nền giáo dục và các dịch vụ xã hội.

Từ ngày 15/9, Tây Ban Nha đã không chi trả tiền thông qua chính quyền Barcelona, thay vào đó chi trả trực tiếp các khoản cần thiết như chi phí bệnh viện, trường học, cảnh sát và lương cho công chức ở Catalonia. Các ngân hàng nhận yêu cầu kiểm soát chặt chẽ tất cả các tài khoản và thẻ ngân hàng của ban lãnh đạo Catalonia.

Nếu Thượng viện Tây Ban Nha thông qua các biện pháp kích hoạt điều 155 hiến pháp tước quyền tự trị Catalonia, chính quyền Madrid sẽ nắm quyền quản lý trực tiếp các cơ quan, bộ máy hoạt động ở vùng này, cũng như giải tán chính quyền và quốc hội của Barcelona.

Trong một diễn biến khác, trang tin Express của Anh đã phỏng vấn ông Sergi Marcen, trưởng đại diện chính quyền Catalonia tại Anh. Ông Marcen cho biết Catalonia dường như có thể sử dụng “vũ khí pháp lý” nhằm ngăn chặn và có thể hủy bỏ điều 155.

Bằng việc kiện ngược Tây Ban Nha lên tòa án quốc tế, ông Marcen cho rằng Catalonia có thể làm chậm hoặc dừng việc kích hoạt điều khoản bãi nhiệm và tịch thu quyền lực của chính quyền Barcelona. Chính quyền Catalonia cũng đã để ngỏ khả năng về việc sử dụng công cụ này, theo Express.

Tác giả: Đức Hoàng

Nguồn tin: Báo Dân trí