Một góc bãi ngao cửa Nẹ trong ánh bình minh.
10 giờ đêm ông Nhiêu đưa chúng tôi lên thuyền. Dưới trăng đêm và ánh chớp, những chòi ngao hiện dần ra lừng lững cùng ánh sáng bên trong hắt ra. Sau chừng 25 phút chúng tôi đã đến một chòi ngao của ông Nhiêu. Chòi ngao chênh vênh cao tới 9 mét được dựng bằng những cây to lớn, ngang với một ngôi nhà ba tầng.
Chúng tôi leo lên chòi từng bậc trên chiếc thang gỗ thẳng đứng được đóng bằng những thân cây nhỏ. Chòi ngao có hiên ba phía với hai thang lên xuống hai phía. Hiên bên ngoài rộng cũng chừng 2m, có chỗ để các chum đựng nước ngọt, bếp, chỗ mắc võng. Bên trong chòi ngao có chỗ để quần áo bảo hộ, dụng cụ lao đông, có thể trải tới 3 chiếu to cho hơn chục người ngủ.
Ông Nhiêu cho biết thường ngày chòi ngao luôn có một người ở để trông coi ngao với mức thuê 4-5 triệu đồng/ tháng. Chúng tôi ngủ chập chờn trong gió biển.
Đi trong bình minh Cửa Nẹ (Tiền Hải, Thái Bình).
Chừng 4h30 sáng chúng tôi đã thức giấc bởi tiếng người làm đã lao xao từ phía dưới. Nhìn bao quanh, khách lạ choáng ngợp bởi toàn cảnh với hàng trăm chòi ngao lừng lững dưới ánh bình minh. Thủy triều đã rút đi để lại một bãi cạn mênh mông.
Khu khai thác ngao của người dân xã Nam Thịnh, Tiền Hải, Thái Bình nằm hai bên lạch Cửa Nẹ. Khu này còn được gọi là Cồn Đen, nằm gần bãi tắm biển Cồn Vành (Thuộc xã Nam Phú kế bên). Cách chúng tôi không xa là chỗ lạch Cửa Nẹ đổ ra biển, nhìn xa nữa là dàn khoan khí đốt của Thái Bình đã được đưa vào khai thác.
Vun ngao giống để rửa.
Cào ngao tự nhiên ngoài lạch.
Nuôi ngao giờ cũng “công nghiệp hóa”. Khai thác ngao phải đầu tư tiền mua ngao giống, dựng chòi, thuê máy hút cát san bãi chuyển ngao giống từ bãi thấp sang bãi cao… Mọi công việc hầu hết phải thuê nhân công từ vùng khác: bốc vác 300 nghin/ ngày, vãi ngao 200 nghìn, cuốc ngao 160 nghin/ ngày. Có người khai thác đến 40- 50 hec ta. Cũng có người ở địa phương khác đến đây đầu tư.
Vốn bỏ ra nhiều nhưng có thể mất trắng bất kể khi nào vì nước ô nhiễm, vì thiên tai. Đợt nắng nóng tháng 7-8/2015 khiến ngao ở Hải Thịnh chết hàng loạt do bị ngâm dài ngày trong nước biển nóng lên. Người đầu tư nhiều ngao chết hàng trăm tấn, thiệt hại nhiều tỷ. “Thường thường bậc trung” như ông Nhiêu, người dẫn chúng tôi đến đây tham quan cũng mất tới 4-500 triệu.
Bao tải ngao giống được tiếp tục đem ra sàng.
Ấm chè tươi bị bỏ quên.
Nụ cười người làm ngao.
Tác giả bài viết: NSƯT Phạm Thanh Hà - Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội.
