Đẩy mạnh đầu tư dự án, công trình xây dựng kéo theo nhiều tiêu cực, vi phạm |
Xây dựng cơ bản là lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tiêu cực, bởi nguồn vốn đầu tư lớn. Tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực xây dựng cơ bản có chiều hướng tăng. Tình hình trên đã tạo ra sự bất bình trong nhân dân; gây nhiều bức xúc trong dư luận; giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; gây thất thoát ngân sách Nhà nước với số tiền lớn.
Từ đó, công tác thanh tra, kiểm tra trong xây dựng cơ bản nhằm hạn chế tiêu cực, xử lý vi phạm có tác động kiềm chế tình trạng rút ruột công trình, phòng ngừa hành vi tham nhũng, chống thất thoát vốn đầu tư.
Qua báo cáo của Thanh tra Sở Xây dựng Quảng Bình được biết: Trong năm 2017, tính đến hiện nay, đơn vị đã triển khai 18 đoàn thanh tra đối với 18 chủ đầu tư và 130 đơn vị tư vấn, thi công có liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng công trình. Đã phát hiện 11 đơn vị có sai phạm, xử lý hành chính 1 đơn vị, kiến nghị chấn chỉnh 97 đơn vị. Tổng số tiền vi phạm hơn 509 triệu đồng, trong đó xử phạt vi phạm hành chính 30 triệu đồng; kiến nghị thu hồi 102 triệu đồng, kiến nghị giảm trừ hơn 377 triệu đồng.
Các lỗi vi phạm đã được chỉ ra như: đơn vị tư vấn thiết kế thông đồng với đơn vị thi công tăng khối lượng thi công; các đơn vị không giám sát khảo sát; lựa chọn nhà thầu tư vấn không bảo đảm năng lực; lập dự toán sai chế độ, định mức; nghiệm thu hoàn công không đúng thực tế thi công; bố trí cán bộ giám sát không bảo đảm năng lực và chậm quyết toán.
Đối với các trường hợp nghi vấn thông thầu; lừa đảo chạy vốn, lừa đảo chiếm dụng; thi công sai thiết kế; sai chủng loại vật tư, thiết bị; vi phạm về tiến độ thi công, kéo dài thời gian xây dựng; khai thác công trình kém hiệu quả hay nhận được đơn tố cáo từ cá nhân, tổ chức. Thanh tra Sở Xây dựng sẽ tiếp nhận và tiến hành xác minh, thanh kiểm tra, có văn bản kết luận cụ thể.
Ông Hoàng Xuân Thuận - Chánh thanh tra Sở Xây dựng chia sẻ: Qua thanh tra thấy có tiêu cực, vi phạm xảy ra trong lĩnh vực xây dựng cơ bản tại địa phương. Tuy nhiên, chưa phát hiện thấy vi phạm đến mức phải điều tra, xử lý hình sự như ở các thành phố lớn. Các lỗi xuất phát từ sự bất cẩn, vô ý khi lập dự toán và thi công. Đa phần các đơn vị vi phạm khi bị chỉ ra lỗi đều ý thức nhận lỗi. Cũng có vài đơn vị vi phạm cãi chày cãi cối không nhận. Bắt buộc Thanh tra Sở Xây dựng phải mạnh tay xử phạt sau khi chỉ rõ lỗi và ra kết luận thanh tra.
Dẫn đến việc một đơn vị vi phạm chưa tuân thủ nghiêm các kết luận thanh tra, việc thu hồi tiền vi phạm sau thanh tra còn gặp khó khăn. Trong khi chế tài xử phạt đối với các trường hợp này chưa quy định cụ thể. Như việc phong tỏa tài khoản của các đơn vị vi phạm theo quy định thì được phép, nhưng khi tiến hành các bước để phong tỏa thì rất rườm rà. Để khi phong tỏa được tài khoản của đơn vị vi phạm thì tiền trong tài khoản đã được rút hết.
Tiêu cực trong xây dựng cơ bản nhiều, nhưng để thu thập bằng chứng và phát hiện được là rất khó. Bởi các đối tượng không làm đơn lẻ mà thường kết hợp giữa 3 bên: Chủ đầu tư - đơn vị tư vấn thiết kế - đơn vị thi công. Chỉ khi nhận được thông tin tố giác, phát hiện thấy có dấu hiệu tiêu cực hoặc vi phạm, cơ quan thanh tra mới vào cuộc. Cái khó trong công tác thanh tra là phải nắm được thông tin sai phạm. Bởi vẫn còn kẻ hở, chiêu trò để các đối tượng tham nhũng lợi dụng, ăn chặn vốn đầu tư, rút ruột công trình.
Tác giả: Nhất Linh
Nguồn tin: Báo Xây dựng