Miền quê Việt Nam không chỉ đẹp rực rỡ bởi những ruộng lúa ngập sắc vàng mùa thu hoạch hay hình ảnh biển xanh, cát trắng, nắng vàng đã đi sâu vào tiềm thức, mà thấp thoáng đâu đó, ở những vùng ven biển, người ta còn bị mê hoặc bởi những cánh đồng muối được kết tinh từ giọt ngọc của biển cả.

Dọc theo những vùng ven biển, bên cạnh cái nghiệp ngàn đời lênh đênh trên sóng nước, trong khoảng thời gian từ tháng 12 năm này đến tháng 5 năm sau, một số vùng lại rộn ràng trong công việc làm muối để tìm kiếm thêm thu nhập.

Cà Ná (Ninh Thuận)

Muối Cà Ná được giới chuyên môn đánh giá là loại muối tốt nhất ở Đông Nam Á.

Ra khỏi thành phố Phan Rang Tháp Chàm chừng 30 km là đến Cà Ná, một làng chài nhỏ nằm giáp ranh giữa Ninh Thuận và Bình Thuận. Cuộc sống ở đây yên bình khi ngày ngày ngư dân ra khơi đánh cá, diêm dân cào muối. Với hơn một nghìn ha ruộng muối trải dài theo bờ biển, Cà Ná nổi tiếng là “kho muối” lớn nhất nước.

Dựa vào các gộp đá trên bờ, người ta đắp thành những ô ruộng muối rộng đến hàng chục ha mỗi ô. Muối Cà Ná được giới chuyên môn đánh giá là loại muối tốt nhất ở Đông Nam Á.

Phương Cựu (Ninh Thuận)

Phương Cựu được xem là một trong những cánh đồng muối lớn nhất miền Trung, nằm cách thành phố Phan Rang khoảng 15 km, thuộc huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Cánh đồng muối nhìn từ xa

Màu trắng xóa bạt ngàn của đồng muối nổi bật giữa nền trời xanh ngắt và màu nâu của ruộng đồng tạo nên nét đặc trưng cho vùng đất nắng gió. Đến đây, bạn được nhìn thấy khung cảnh sống động kết hợp giữa vẻ đẹp của cảnh quan tự nhiên với vẻ đẹp của sự hăng say lao động.

Người dân dẫn nước biển vào những thửa ruộng, sau một thời gian nước bốc hơi để lại những hạt muối trên cánh đồng. Muối được cào thành gò nhỏ cho khô sau đó thu gom về các kho trữ muối thô, rồi được đưa về các nhà máy để làm sạch trước khi mang ra thị trường. Những gánh muối trắng ngần chất chứa biết bao giọt mồ hôi của diêm dân nơi này.


Diêm Điền (Thái Bình)

Làng nghề làm muối Diêm Điền nằm cách thủ đô Hà Nội 110 km về phía Đông Nam, thuộc huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Đây là một trong 3 khu dự trữ sinh quyển lớn nhất của vùng châu thổ sông Hồng.

Từ tháng 4 đến tháng 7, nhất là tháng 4 và tháng 6 có gió nồm và nắng gắt là thời điểm diêm dân thu hoạch được những hạt muối trắng to, đậm vị và chắc nhất.

Đầu tiên là công đoạn làm đất. Người dân ngâm cát cùng nước biển rồi đem cát san đều, phơi trên ruộng đất và tưới nước biển lên sân phơi, rắc muối mồi. Khi cát khô, trên từng hạt cát sẽ kết tinh từng hạt muối nhỏ. Từ 12 giờ đến 1 giờ trưa, sử dụng khúc xạ kế đo độ mặn nước biển để xác định nồng độ muối. Khoảng 2 giờ chiều, muối bắt đầu kết tinh và được gom thành từng ụ cho bốc hết hơi nước và đóng vào bao.

Đến Diêm Điền, ngoài chiêm ngưỡng cánh đồng muối trắng tinh, du khách còn được thưởng thức một số đặc sản nổi tiếng như mắm cáy, sứa chua và kết hợp du lịch rừng ngập mặn Thụy Trường, đình An Cổ, phủ thờ chúa Muối và khu lưu niệm Nguyễn Đức Cảnh.

Sa Huỳnh (Quảng Ngãi)

Cánh đồng muối Sa Huỳnh thuộc xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi được hình thành từ thế kỷ 19.

Đến nay, đồng muối này nổi tiếng là vựa muối quan trọng ở miền Trung. Từ tháng 3 đến tháng 8 dương lịch hàng năm, diêm dân luôn tất bật trên đồng. Ánh mặt trời rực rỡ chiếu lên những ruộng muối nối tiếp nhau, soi rọi những đụn muối trắng tinh tạo nên một bức tranh độc đáo.

Hòn Khói (Khánh Hòa)

Cánh đồng muối Hòn Khói trắng xóa bên vịnh Vân Phong luôn là niềm cảm hứng cho các nhiếp ảnh gia. Nằm cách thành phố Nha Trang khoảng hơn một giờ đi xe theo hướng Bắc, trên địa bàn huyện Ninh Hòa, cánh đồng muối Hòn Khói trắng xóa bên vịnh Vân Phong tạo nên cảnh quan đẹp lạ.

Bầu trời hừng lên trên cánh đồng muối Hòn Khói (Ninh Hòa)

Họ ngâm cát cùng nước biển, san đều cát rồi rắc muối mồi. Thay vì gánh bằng thúng, hiện người ta dùng xe rùa chở muối để đỡ tốn công sức. Từng ụ muối được đưa lên bờ cho bốc hết hơi nước. Mọi người đeo găng tay cao su dày và mang ủng để tránh tác hại từ nồng độ mặn cao của nước biển khi đóng muối vào bao. Đến đây tham quan rồi kết hợp đi Dốc Lết, bạn sẽ có một hành trình khám phá thú vị khi đến Khánh Hòa.

Trông từ xa, cánh đồng như một tấm gương lớn phản chiếu ánh bình mình và cả dáng những diêm dân một nắng hai sương.

Long Điền (Vũng Tàu)

Muối xếp thành hàng đẹp mắt

Nếu có dịp đến biển Long Hải, bạn hãy theo tỉnh lộ 44A đến huyện Long Điền để nhìn tận mắt những ruộng muối kéo dài xa tít.

Bóng diêm dân nhỏ bé bên ụ muối cao ngất. Những chiếc xe cút kít lặng lẽ nối đuôi nhau chuyển muối đi đến khi chiều dần buông. Nắng gắt làm mồ hôi thấm ướt đẫm lưng áo mọi người nhưng ai cũng mong trời nắng. Có thế, muối mới mau thành hình, nếu mưa xuống xem như bao công sức bỏ sông bỏ biển. Vậy mới thấy công việc của diêm dân vất vả trăm bề.