Theo dân bản xứ, sở dĩ có tên gọi Hòn Yến là do trước kia nơi đây từng có rất nhiều chim yến về làm tổ. Ngày nay Hòn Yến thuộc xã An Hòa, huyện Tuy An, cách trung tâm thành phố Tuy Hòa 20 km hướng Đông Bắc.
Từ thôn Nhơn Hội nhìn ra, bạn sẽ thấy hai hòn đảo nhỏ nằm cạnh nhau, cách bờ chừng hơn 100 m. Hòn lớn với thế như chóp nón khổng lồ cùng những vách núi dựng đứng có tên gọi Hòn Yến, hòn nhỏ là Hòn Sụn.
Tương truyền hai hòn đảo này thuộc một dãy núi vươn mình ra khơi, qua bào mòn của thời gian và sóng nước, thành hai hòn chơ vơ giữa biển. Cũng có ý kiến cho rằng hai hòn đảo trước đó đã thành hình, do sự lấn biển mà ngày nay đã tiến lại sát bờ thôn Nhơn Hội.
Những bãi biển đẹp nhất Phú Yên bao giờ cũng rất hoang sơ và phải luồn lách qua nhiều thôn chài ven biển, Hòn Yến cũng vậy. Bạn sẽ lạc vào một thế giới khác với những cồn cát trải dài ngút mắt, đi xuyên qua tán bàng rợp bóng, hàng phi lao và xương rồng dọc lối.
Bao quanh Hòn Yến là một cụm thắng cảnh biển. Ngoài Hòn Sụn kế bên thì quang cảnh nơi đây có thể chia làm 3 phần. Ở đó trung tâm chính là dãy núi đá vươn mình ra ngoài khơi sát Hòn Yến nhất, có tên gọi Gành Yến.
Gành Hố Chảo nằm dưới chân Gành Yến với những khối đá đen thẫm như tàn tích núi lửa ở Lý Sơn, cùng những vũng biển xanh như ngọc bích.
Bên phải Hòn Yến là Mũi Yến nằm bên lăng Ông Nam Hải, nơi thờ cúng tâm linh của dân chài quanh vùng. Phía xa xa chính là biển Bãi Xép, địa điểm và bối cảnh quay bộ phim "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh" nổi tiếng.
Điểm nhấn đặc biệt của cụm thắng cảnh Hòn Yến chính là bãi tắm Phú Thường - Gành Yến kế bên trái. Đây là một bãi tắm đẹp với bờ biển trải dài, cát trắng phau và nước trong nhìn rõ đáy.
Vào những ngày đầu tháng theo dòng thủy triều rút xuống, một con đường xuyên biển sẽ lộ ra nối liền bờ với Hòn Sụn, thẳng tới Hòn Yến. Du khách sẽ có cơ hội được đi bộ giữa biển, ngắm nhìn hệ thống san hô đầy sắc màu nơi đây.
Để đến Hòn Yến, từ thành phố Tuy Hòa có hai cách đi. Từ Quốc lộ 1A đi về hướng Bắc 15 km, đến ngã ba Phú Điềm rẽ phải theo đường bê tông hỏi đường về làng Nhơn Hội. Hoặc có thể đi ven biển xuất phát từ đường Lê Duẩn trong trung tâm thành phố, đi thẳng qua các xã An Phú, An Chấn, An Mỹ để đến với Chợ Yến, từ đây rẽ ra Hòn Yến thông qua các con đường liên thôn ven biển.
Tác giả bài viết: Nam Chấy
