Cá mai là giống cả nhỏ, mảnh, chừng bằng đầu ngón tay trỏ như cá cơm nhưng ít mùi tanh. Thân cá nhỏ, trắng dài, thịt trong và chắc. Đặc biệt, thịt cá có vị giòn ngọt, không tanh, không nhớt bở, chế biến thành nhiều món, nhưng hấp dẫn và giữ hương tươi ngon nhất là làm gỏi. Gỏi cá mai nổi tiếng ở khu vực Nam Trung Bộ. Có thể thưởng thức món ăn này tại nhiều tỉnh thành như Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Định, Phú Yên…

Cá mai đã qua sơ chế nhìn khá giống cá cơm

Chế biến món gỏi ngon cũng lắm công phu. Cá được làm sạch, rút hết xương nhỏ. Những lát cá trắng ngần, dẻo dai, được trộn cùng chanh, khế chua hay giấm làm tái. Sau khi bóp chua, miếng cá chuyển sang màu đục. Cá “chín” sơ, người đầu bếp mới trộn cùng thính. Một số nguyên liệu khác chuẩn bị cùng gỏi như hành tây xắt mỏng, gừng thái sợi mảnh, xoài xanh bào sợi. Tất cả nguyên liệu trộn đều, kèm thêm các loại rau thơm như húng quế, răm, diếp cá, chút ớt đỏ cho dậy màu, dậy mùi.

Đĩa gỏi cá thành công hay không còn phụ thuộc vào đồ chấm. Món nước chấm làm khá cầu kỳ. Xương cá gỡ xong không được vứt đi mà cho vào nồi luộc lấy nước ngọt. Nước nấu sệt rồi bỏ cùng thịt lợn băm, pha chút chanh, giấm, đường, sao cho nổi vị ngọt nhiều hơn chua, mặn là vừa ngon.

Thưởng thức gỏi cá mai phải từ tốn mới cảm nhận hết vị ngọt, dai của miếng cá. Bên cạnh gỏi là đĩa rau thơm, rau sống xanh rờn kèm bánh tráng cuốn. Đặt bánh tráng lên đĩa, cho thêm xà lách, dưa chuột, chuối chát thái mỏng, lát khế mảnh như bào, kèm thêm chút gỏi có hành tây, cuộn thành miếng vừa ăn. Vị nước chấm ngọt béo đậm, hòa cùng chút dai dai của cá, thanh mát của rau thơm, tổng hòa thành hương vị đọng mãi trên đầu lưỡi.

Nước chấm tạo nên linh hồn món ăn

Đến phố biển Nha Trang, du khách có thể tìm thấy gỏi cá mai ở bất cứ đâu, từ nhà hàng sang trọng cho tới những quán ăn bình dân. Bạn có thể tới một số quán hải sản ở đường Ngô Sỹ Liên, Tháp Bà, hay quán cơm bình dân Việt Nam khu vực Quang Trung – Hoàng Văn Thụ để thưởng thức.