Mở đầu danh sách 10 xe máy Honda bị lãng quên là một mẫu xe đặc biệt khi chạy bằng "động cơ cơm". Roller Through GoGo (hay Kick’n’Go ở Mỹ) là một chiếc xe 3 bánh cho trẻ em, vận hành bằng cách đạp chân vào một cần đạp liên tục ở bánh sau. Phiên bản 2 bánh và bản 3 bánh với kích thước lớn hơn dành cho người lớn được sản xuất vào năm 1976.
Vốn xuất phát từ một cuộc thi ý tưởng trong nội bộ Honda, Roller Through GoGo sau đó đã trở thành một sản phẩm bán chạy, với đợt hàng đầu bán hết chỉ sau vài tuần. Được sản xuất với một số lượng khá lớn, tuy nhiên Honda đã "khai tử" Roller Through GoGo sau đó vào năm 1976, sau khi đã có 2 trẻ em tử vong vì những tai nạn liên quan tới chúng. Chính vì vậy, ngày nay chiếc xe đã trở thành "hàng hiếm".
Z100 Monkey được coi là "thuỷ tổ" của dòng xe máy hàng độc minibike Monkey nổi tiếng của Honda cho tới ngày nay. Được sản xuất vào năm 1961 - 6 năm trước khi chiếc Monkey Z50M đầu tiên được bán ra, Z100 không được bán đại trà ngoài thị trường.
Chiếc xe được thiết kế nhằm sử dụng cho những công viên tại Nhật, cụ thể hơn là công viên thuộc trường đua Suzuka với số lượng có hạn. Ngày nay, một chiếc Z100 Monkey có giá trị rất cao đối với những người sưu tập.
Nếu như Z100 là bước khởi đầu thì ZB50 là đỉnh cao của dòng Monkey. Được tung ra vào năm 1987, Monkey R được thiết kế lấy cảm hứng từ trào lưu "độ" Monkey đang phổ biến thời đó.
Điểm hấp dẫn của chiếc xe đó là nó có những trang bị cao cấp hơn rất nhiều so với những chiếc Monkey khác: khung nhôm không gian, phanh đĩa và hệ thống giảm xóc cực tốt. Chỉ được sản xuất trong đúng 1 năm, Honda rút Monkey R khỏi thị trường vào năm 1988.
Có kiểu dáng "hầm hố", CT50 Motra được mệnh danh là "xe Jeep 2 bánh". Nó sử dụng hộp số 3 cấp tương tự như Honda Super Cub hay Chaly 50, nhưng còn có thêm 2 chế độ điều chỉnh mô-men xoắn cao/thấp nhằm dễ dàng vượt qua những địa hình khó, giống như đa số những chiếc ôtô off-road.
Mặc dù trông có vẻ vững chãi, nhưng chiếc xe chỉ nặng đúng 76 kg. Rất tiếc là cũng như nhiều mẫu xe khác trong danh sách này, CT50 Motra chỉ được sản xuất trong một năm ở thị trường nội địa Nhật Bản, khiến việc kiếm một chiếc ở các nước khác cực kỳ khó khăn.
Không chỉ là những mẫu xe scooter đầu tiên của Honda, Juno M80 và phiên bản lớn hơn một chút M85 còn không giống bất cứ thứ gì trước đó khi chúng xuất hiện vào năm 1961. Nhìn lướt qua, trông chúng có vẻ khá giống những chiếc scooter bình thường nhưng trên thực tế, chúng sử dụng các giải pháp kỹ thuật khá "điên rồ"
Cả Juno M80/M85 đều sử dụng động cơ 2 xi-lanh đặt ngang Boxer (124 cc trên M80, 169 cc trên M85), kết hợp cùng hộp số không côn, vận hành bằng thuỷ lực. Chỉ có tổng cộng 6000 chiếc được sản xuất trong vòng 1 năm.
Khi nhắc tới Honda Beat, nhiều người sẽ nghĩ về chiếc ô tô mui trần cỡ nhỏ được Honda sản xuất trong đầu thập niên 90 ở Nhật. Tuy nhiên quay lại năm 1983, tên gọi này đã được sử dụng cho chiếc xe tay ga với kiểu dáng đầy tính "tương lai" FC50 Beat. Động cơ 2 kỳ 50 cc của nó được trang bị một hệ thống độc đáo có tên là V-TACS - về cơ bản chỉ là một van trong ống xả vận hành qua một pedal ở gót trái người lái.
Ở số vòng tua máy 5500 rpm, việc đạp pedal sẽ khiến van mở ra và khiến động cơ vận hành mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên nếu sử dụng ở số vòng tua máy thấp hơn thì động cơ sẽ trở nên yếu hơn. Ngoài ra, thiết kế của xe cũng độc đáo không kém với kiểu dáng nửa phi thuyền, nửa ô tô.
Honda Zook là một chiếc xe tay ga được thiết kế theo chủ nghĩa tối giản. Chiếc xe chỉ bao gồm lớp vỏ nhựa đúc nguyên khối nằm trên một ống lớn, với động cơ tích hợp vào gắp sau, một yên giống như xe đạp và ghi đông. Một lần nữa, đây lại là một chiếc xe chỉ được Honda sản xuất trong 1 năm duy nhất, vào năm 1990.
Nhiều người đã biết về Honda Gyro - một chiếc scooter 3 bánh, với động cơ và bánh sau cố định được nối với toàn bộ phần thân xe còn lại bởi một trục xoay, cho phép chiếc xe nghiêng khi vào cua tương tự như xe máy 2 bánh thông thường. Đây là một mẫu xe chở hàng phổ biết tại Nhật. Tuy nhiên ngoài Gyro, Honda đã từng sản xuất một mẫu xe 3 bánh khác có tên Road Fox.
Road Fox cũng có cơ chế tương tự, tuy nhiên chiếc xe được thiết kế dành cho các hoạt động ngoài trời với phần thân đơn giản và tay lái tương tự những chiếc xe Chopper. Được giới thiệu vào năm 1984, chiếc xe biến mất khỏi thị trường vào năm 1985.
Xét về mặt kỹ thuật, Honda AX-1 thực sự đã đi trước thời đại tới 1/4 thế kỷ. Tuy nhiên, khi xuất hiện tại Nhật vào năm 1988, AX-1 lại không được đón nhận và là một chiếc xe khá kỳ lạ. Bộ mâm đúc của AX-1 là điều chưa bao giờ gặp trên những chiếc xe địa hình vào thời điểm đó. Khối động cơ xi-lanh đơn 250 cc DOHC 4 kỳ 25 mã lực của nó có thể dễ dàng "so găng" với những chiếc xe cùng dung tích ngày nay.
Tuy nhiên, đáng tiếc là AX-1 lại được sinh ra trong thời kỳ mà "250" gần như gắn liền với "2 kỳ" và mức công suất từ 45 mã lực trở lên. Đứng trước lựa chọn giữa AX-1 với đối thủ Yamaha TDR250 2 kỳ, khách hàng sẽ bị thu hút bởi chiếc xe của Yamaha.
Nếu như ngày nay Honda tung ra một chiếc naked bike với khung nhôm đúc và động cơ V-Twin 250 cc 45 mã lực như VT250 Spada, chắc chắn nó sẽ bán "chạy như tôm tươi". Xét tới việc chiếc CB300F vừa được hãng tung ra vào năm ngoái chỉ có động cơ 1 xi-lanh 30 mã lực và khung thép ống, chúng ta mới có thể thấy rằng Honda đã tạo ra một sản phẩm "siêu việt" tới nhường nào vào năm 1988.
Bộ khung nhôm đúc nguyên khối của chiếc xe đã đi trước thời đại tới hàng thập kỷ, trong khi động cơ của nó sau này đã được sử dụng cho chiếc VTR250 nổi tiếng. Thậm chí so với VTR250, VT250 Spada vẫn "xịn" hơn khi có hộp số 6 cấp, thay vì chỉ 5 cấp. Có lẽ do quá đột phá nên doanh số bán ra của VT250 Spada không được tốt lắm và chiếc xe biến mất khỏi dòng sản phẩm của Honda 1 năm sau đó.
Tác giả bài viết: Nguyễn Huy
