Reuters ngày 25/5 đưa tin, một chiến hạm Hoa Kỳ đã cơ động vào bên trong 12 hải lý xung quanh đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng (bất hợp pháp) ở bãi Vành Khăn, Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam).

Đây là thách thức đầu tiên đối với Bắc Kinh ở Biển Đông từ phía Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Donald Trump bước vào Nhà Trắng. Các quan chức giấu tên cho biết, chiến hạm này là chiếc USS Dewey đang hiện diện sát bãi Vành Khăn.

Hoạt động tự do hàng hải mới nhất mà Mỹ thực hiện diễn ra đúng thời điểm Tổng thống Donald Trump đang tìm kiếm sự hợp tác của Trung Quốc để kiềm chế chương trình hạt nhân, tên lửa của Bắc Triều Tiên.

Khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Dewey, ảnh: Wikipedia.

Động thái này là nỗ lực mới nhất nhằm chống lại hoạt động của Bắc Kinh mà Mỹ xem là hạn chế tự do đi lại trong vùng biển quốc tế chiến lược.

Lần tuần tra tự do hàng hải gần đây nhất mà hải quân Mỹ thực hiện trên Biển Đông diễn ra trong tháng 10 năm ngoái, sau khi được Tổng thống Barack Obama chấp thuận. [1]

Trong một động thái khác có liên quan, đài SBS, Australia ngày 25/4 cho hay, Thượng nghị sĩ John McCain trước chuyến thăm Sydney và Canberra vào tuần tới, đã phát biểu rằng Mỹ và Australia sẽ đạt được hòa bình thông qua sức mạnh trong chiến lược mới của ông Donald Trump ở châu Á.

"Tôi nghĩ Australia có thể đóng một vai trò quan trọng đặc biệt, vì chúng ta đang chứng kiến một khoản đầu tư rất lớn để nâng cấp và mở rộng lực lượng hải quân (Mỹ) trong thập kỷ tới.

Đó là một sự khẳng định về cam kết của (cố Tổng thống) Ronald Reagan, đó là hòa bình thông qua sức mạnh, và chúng ta thấy sự kiểm soát của Trung Quốc ở vùng biển Hoa Đông cũng như Biển Đông, rõ ràng là một sự vi phạm luật pháp quốc tế.", ông McCain nói. [2]

Cũng theo một bản tin khác của Reuters ngày 24/5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm qua thứ Tư kêu gọi nỗ lực lớn hơn để biến hải quân nước này trở thành lực lượng hàng đầu thế giới, mạnh mẽ trong tất cả các hoạt động trên không, mặt biển và dưới biển, tăng cường khả năng hiện diện xa bờ.

Kiểm tra trụ sở hải quân Trung Quốc, ông Tập Cận Bình chỉ thị cho lực lượng này phải biến Trung Quốc thành cường quốc hải quân.

Reuters bình luận: tham vọng quân sự của Trung Quốc bao gồm thái độ ngày càng hung hăng trong vùng biển tranh chấp ở Biển Đông, chẳng hạn như xây dựng đảo nhân tạo và tăng chi tiêu quân sự đã khiến các nước láng giềng lo lắng. [3]

Cá nhân người viết cho rằng, động thái chiến hạm USS Dewey được điều đến tuần tra tự do hàng hải quanh bãi Vành Khăn được quyết định dựa trên những cân nhắc làm giảm áp lực từ Quốc hội và giới tướng lĩnh Hoa Kỳ.

Đồng thời cuối cùng hoạt động này cũng được ông Donald Trump sử dụng sau một thời gian chờ Trung Quốc hành động trong việc giúp Mỹ ép Triều Tiên bỏ vũ khí hạt nhân, nhưng không đi tới đâu.

Tuy nhiên giống như những lần trước, hoạt động tuần tra tự do hàng hải lần này Mỹ tiến hành ở Biển Đông mang ý nghĩa tượng trưng là chính, khó thay đổi được điều gì có ý nghĩa.

Và nhiều khả năng Trung Quốc cũng chỉ quan sát, cảnh giới hoạt động của tàu Mỹ để tránh gây căng thẳng không cần thiết.

Động thái này chưa đủ chứng minh cam kết của Hoa Kỳ với việc bảo đảm duy trì trật tự khu vực dựa trên luật pháp quốc tế.

Nó cũng chưa cho các đồng minh và đối tác của Mỹ trong khu vực thấy rõ chính sách thực sự của Tổng thống Donald Trump với Biển Đông là gì.

Tác giả: Hồng Thủy

Nguồn tin: Báo Giáo dục Việt Nam