Trong ngôi nhà gỗ tạm phên nứa, lợp tấm Biarô xi măng Với tay run run rót nước mời khách, Ông Vi Văn Xuyên giọng nghẹn ngào kể cho chúng tôi nghe về cuộc hành trình gian truân của đời mình. Tôi lật xem từng trang lý lịch quân nhân của Ông. Ông Xuyên nhập ngũ tháng 01 năm 1969, ở đơn vị C17, Trung đoàn 1, Sư đoàn 9, chức vụ Tiểu đội Trưởng, trực tiếp tham gia nhiều trận đánh giặc ở chiến trường Miền đông và Miền tây Nam bộ, trong đó có 3 trận đánh lớn được ghi trong lý lịch quân nhân. Đó là trận vây ép, đánh chiếm Thị xã Cồn Tré tháng 10 năm 1970, tiếp đến là trận chặn đánh địch càn quét ở Công Pông Thơm, được Bộ Tư lệnh Mặt trận tặng 05 giấy khen hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu; Tháng 12 năm 1971, ông tham gia đánh chiến dịch BÌNH LONG, và bị thương, được tặng 08 giấy khen hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu. Ngày 11-11-1977, Ông được chuyển về công tác tại Trường Văn Hóa Quân khu 7 ( QK7 ).
Sau hơn 14 năm phục vụ trong quân đội, ngày 1-1-1983 Ông Vi Văn Xuyên được phục viên về địa phương với quân hàm Trung úy, và giấy chứng nhận bệnh binh mất sức lao động 81% , và bệnh tâm thần phân liệt hệ trầm trọng, lúc tỉnh lúc mê (rất may khi chúng tôi đến thăm đúng lúc ông rất tỉnh táo, tiếp chuyện một cách tự nhiên).
Sau hơn 14 năm phục vụ trong quân đội, ngày 1-1-1983 Ông Vi Văn Xuyên được phục viên về địa phương với quân hàm Trung úy, và giấy chứng nhận bệnh binh mất sức lao động 81% , và bệnh tâm thần phân liệt hệ trầm trọng, lúc tỉnh lúc mê (rất may khi chúng tôi đến thăm đúng lúc ông rất tỉnh táo, tiếp chuyện một cách tự nhiên).
Ông Vi Văn Xuyên ( Người thứ 3 từ trái sang phải) và vợ chồng Ông Vi Văn Toàn - Em trai ruột
Theo các bậc cao tuổi ở đây cho biết từ ngày được phục viên về địa phương, Ông Xuyên đã ở cái tuổi 37, hơn nữa lại bị bệnh tâm thần nên rất khó kiếm vợ, thỉnh thoảng ông lại lên cơn tâm thần, miệng hô to: Toàn tiểu đội theo tôi! xung phong! Rồi cầm chiếc gậy làm súng vừa chạy vừa bắn Tằng! Tăng! Tăng!... Bà con Bản Bàng hồi đó được chứng kiến cảnh Ông Xuyên lên cơn, tái hiện lại các trận đánh, ai cũng thương cảm, không cầm nổi nước mắt.
Thế rồi, Vào một buối sáng tháng 10 năm 1987, Bà con dân Bản Bàng lại thấy Ông Xuyên lên cơn tâm thần, măc quần áo bộ đội, chân đi giầy, đầu đội mũ tai bèo, lưng mang Ba lô, tay cầm gậy làm súng, miệng hô: Toàn tiểu đội xung phong!!!... rồi chạy từ trong làng ra ngoài đường cái, và đi đâu không ai biết. Đến tối không thấy Ông Xuyên trở về nhà, Gia đình và bà con trong bản tá hỏa đi tìm hết nơi này nơi khác, vào cả trong Miền Nam nơi chiến trường xưa ông từng chiến đấu, và nhắn tin tìm trên Đài, trên các Báo TW, Địa phương nhưng tin tức về ông Xuyên vẫn biệt tăm vô âm tín…
Đầu tháng 9 năm 2015, Ông Vi Văn Hóa – Chủ tịch MTTQ Xã Châu lý, Huyện Quỳ Hợp (Nghệ An), tình cờ dạo qua trang Báo mạng Điện tử các Tỉnh, bắt gặp thông tin tìm người thân cho CCB Vi Văn Xuyên (có đăng kèm ảnh ). Theo địa chỉ trên Báo được Ông Hóa cung cấp, Ông Vi Văn Toàn – Em trai ruột đã vào Ấp Hưng Long, Xã Hưng Thịnh, Huyện Tràng Bom, Tỉnh Đồng Nai đón ông Xuyên về. Ông Vi Văn Xuyên nghẹn ngào tâm sự, trong suốt 28 năm sống ở Miền nam, ông làm thuê cho nhiều gia đình, ai thuê việc gì thì làm, không cần người ta cho tiền, chỉ cần họ cho ăn uống, ở nhờ là được. Vì vậy, nhiều lúc tỉnh táo nhớ quê hương, nhớ cha, mẹ, anh em mà không có tiền về.
Những giấy tờ còn lại của ông Xuyên
Được biết, từ năm 1983 về phục viên, ông Xuyên được nhận trợ cấp bệnh binh hàng tháng. Nhưng từ ngày ông đi mất tích ( tháng 10/1987) đến nay đã 28 năm qua, Ông vẫn chưa được nhận trợ cấp ưu đãi của Nhà nước đối với quân nhân có công chống Mỹ cứu nước. Hiện nay Ông Xuyên đang sống với gia đình em trai ruột là Vi Văn Toàn, hoàn cảnh rất khó khăn, thuộc diện hộ nghèo, cả gia đình hiện có 7 nhân khẩu, nhưng chỉ có 1.000m2 ruộng làm không đủ ăn. Bản thân Ông Vi Văn Xuyên Lai bị bệnh tâm thần và bệnh hen nặng phải dùng thuốc hàng ngày.
Với hoàn cảnh khó khăn trên, tác giả bài viết này mong muốn Hội CCB các cấp, các nhà hảo tâm quan tâm giúp đỡ, cứu lấy CCB này. Các cấp ủy Đảng, Chính quyền, Ngành chức năng cần quan tâm, tạo mọi điều kiện giúp đỡ Ông Vi Văn Xuyên được hưởng chế độ theo chính sách ưu đãi người có công trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước của Đảng, và Nhà nước để Ông Xuyên đỡ phần thiệt thòi. Đó cũng là bổn phận, trách nhiệm “ Đền ơn đáp nghĩa” đối với người đã hy sinh một phần xương máu và cuộc đời của minh cho sự nghiệp giải phóng Miền nam, thống nhất đất nước.
Mọi sự giúp đỡ xin gửi về - Ông Vi Văn Toàn, Bản Bàng, Xã Châu Lý, Huyện Quỳ hợp, Tỉnh Nghệ An./.
Tác giả bài viết: Lao Thanh Chương