Cách Hà Nội không xa, Hòa Bình chào đón du khách thập phương với phong cảnh hữu tình cùng nhiều món ăn lạ miệng do chính đồng bào địa phương sáng tạo nên. Văn hóa ẩm thực của người Mường hình thành từ những món đơn giản dân dã, in đậm hương vị núi rừng sông suối như thịt, cá, măng, rau rừng... Trong số đó, sẽ là thiếu sót khi không nhắc tới gà nấu măng chua hạt dổi.
Món măng đặc sản của Hòa Bình
Hũ măng chua được coi như thức ăn dự trữ của người Mường. Với bất cứ gia đình nào, quanh góc bếp không thể thiếu những củ măng tươi. Chúng được bà con hái từ rừng về. Măng giang được thái nhỏ, ngâm trong nước một ngày để tiết hết vị đắng và mùi hăng đặc trưng. Còn với măng mai hay măng tre, người ta chỉ lấy phần non rồi thái lát mỏng.
Sau khi ngâm xong, măng được vớt lên rửa sạch rồi tiếp tục ngâm với nước muối trong chum để lên men. Tới khi nước chuyển sang màu đục gạo, vị chua là dùng được. Do muối bằng nước suối thay vì nước giếng như thông thường nên măng chua người Mường thậm chí có thể để hàng năm mà không sợ chua nhũn, nổi váng.
Gà ri vùng Lạc Sơn, Hòa Bình
Với nguyên liệu măng chua, đồng bào Mường nấu cùng gà tạo nên món canh ngon vào mùa đông. Tại Hòa Bình, ngon nhất vẫn là giống gà Lạc Sơn, loại gà sống trên núi đá vôi, thịt dai và thơm. Gà để nấu canh không nên chọn loại quá lớn, chỉ cần con gà nhỡ trọng lượng chỉ từ 0.8 kg tới 1 kg là vừa phải. Sau khi sơ chế sạch, gà được chặt miếng nhỏ vừa ăn, ướp với gia vị cho ngấm.
Người nấu bếp xào thơm măng chua với mỡ lợn cho mềm. Tiếp đến, thịt gà rút vào đảo cùng. Khi các nguyên liệu đều ngấm và chín sơ, người ta cho thêm nước để đun nhừ. Món canh măng gà sẽ thiếu hoàn hảo nếu quên hạt dổi. Là thứ gia vị bé xíu nhưng mang mùi đặc trưng núi rừng, thiếu nó như thiếu đi cả “một phần bản sắc”.
Hạt dổi khô
Hạt dổi sau khi nướng chín được đập dập rồi rắc lên phía trên bát canh. Khi ăn, thực khách cần đảo đều để hạt dổi quyện vào nước, thịt và măng, tạo nên hương vị đặc trưng khó lẫn.
Món canh măng chua gà hạt dổi nóng hổi, mang hương vị đặc trưng núi rừng
Món canh măng gà hạt dổi có vị chua dịu. Miếng măng trắng vẫn giữ độ giòn, gà chín mềm, thịt dai mà ngọt. Bát canh nóng hổi với mùi thơm thoảng xen lẫn của hạt dổi, xua tan cái lạnh giá của núi rừng.
Tác giả bài viết: Việt Hà
