Gia đình có “quan hệ” vào trường “top”
Cứ đến mùa tuyển sinh đầu cấp ở Hà Nội, vấn nạn "chạy trường" lại được xem là chủ đề “nóng”. Đề tài này được các bậc phụ huynh bàn tán xôn xao trên các diễn đàn mạng. Nhiều người rỉ tai nhau, để “chạy” vào trường điểm, "siêu" trường ở nhiều quận ở Hà Nội phải mất tới vài nghìn USD.
Nhưng khi hỏi trực tiếp các phụ huynh, rất ít người có đủ dũng cảm thừa nhận đã từng dùng quan hệ, tiền bạc để “chạy” trường cho con.
Vì cuộc “chạy đua” vào trường điểm quá căng thẳng nên ở nhiều trường, các học sinh lớp 1 phải học tập trong những lớp học chật hẹp với sĩ số lớp trên 50-60 học sinh. Hệ quả tất yếu là cô không thể chuyển tải kiến thức, quan tâm hết từng học trò.
Trao đổi với PV, chị Nguyễn Lệ T. (có con xét tuyển vào một trường THCS công lập quận Đống Đa, Hà Nội) than thở: “Nói đúng ra, việc quy hoạch hệ thống trường công và trường tư còn chưa phù hợp. Điều này dẫn đến việc ở các quận ở Hà Nội vẫn thiếu chỗ học cho học sinh. Không những thế nó còn tạo cơ hội cho nhiều gia đình có tiền, có quan hệ “chạy” vào những ngôi trường “top”.
Thực tế cho thấy, việc quy hoạch không tốt dẫn đến cả trường công và trường tư càng có thương hiệu thì lại càng dẫn đến việc quá tải.
Nếu người dân đã quen với hình ảnh các trường công quá tải, đông nghịt học sinh thì điều này cũng đang xảy ra ngay cả các trường tư thục có thương hiệu.
Cứ đến mùa tuyển sinh đầu cấp ở Hà Nội, vấn nạn "chạy trường" lại được xem là chủ đề “nóng”. Đề tài này được các bậc phụ huynh bàn tán xôn xao trên các diễn đàn mạng. Nhiều người rỉ tai nhau, để “chạy” vào trường điểm, "siêu" trường ở nhiều quận ở Hà Nội phải mất tới vài nghìn USD.
Nhưng khi hỏi trực tiếp các phụ huynh, rất ít người có đủ dũng cảm thừa nhận đã từng dùng quan hệ, tiền bạc để “chạy” trường cho con.
Vì cuộc “chạy đua” vào trường điểm quá căng thẳng nên ở nhiều trường, các học sinh lớp 1 phải học tập trong những lớp học chật hẹp với sĩ số lớp trên 50-60 học sinh. Hệ quả tất yếu là cô không thể chuyển tải kiến thức, quan tâm hết từng học trò.
Trao đổi với PV, chị Nguyễn Lệ T. (có con xét tuyển vào một trường THCS công lập quận Đống Đa, Hà Nội) than thở: “Nói đúng ra, việc quy hoạch hệ thống trường công và trường tư còn chưa phù hợp. Điều này dẫn đến việc ở các quận ở Hà Nội vẫn thiếu chỗ học cho học sinh. Không những thế nó còn tạo cơ hội cho nhiều gia đình có tiền, có quan hệ “chạy” vào những ngôi trường “top”.
Thực tế cho thấy, việc quy hoạch không tốt dẫn đến cả trường công và trường tư càng có thương hiệu thì lại càng dẫn đến việc quá tải.
Nếu người dân đã quen với hình ảnh các trường công quá tải, đông nghịt học sinh thì điều này cũng đang xảy ra ngay cả các trường tư thục có thương hiệu.
Cuộc đua của các bậc phụ huynh
Trường Tiểu học Lê Quý Đôn, trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm (ở khu đô thị Mỹ Đình) là những trường tư thục được đánh giá có chất lượng đào tạo tốt tại Hà Nội. Trong tháng 5, hàng năm đều đông kín phụ huynh học sinh đến xếp hàng nộp đơn. Năm học 2016-2017, trường tiểu học Đoàn Thị Điểm thông báo tuyển sinh 19 lớp 1. Số lớp tăng lên theo "nhu cầu của phụ huynh".
Có thể nói, bên cạnh những huy chương Vàng, Bạc trong các cuộc thi quốc tế... những bức hình phòng học đông đúc, ngột ngạt đã trở thành "thương hiệu giáo dục" ở các đô thị lớn của Việt Nam trong những năm qua.
Rõ ràng vấn đề này năm nào cũng được phụ huynh, báo chí phản ánh nhưng bộ Giáo dục và Đào tạo, chính quyền Hà Nội vẫn loay hoay chưa tìm ra giải pháp.
Chênh lệch “siêu” trường và trường “bình dân”
Dù "kêu ca" thiếu kinh phí để xây dựng các trường tiểu học, trung học cơ sở nhưng một số quận của Hà Nội lại đầu tư xây những "siêu” trường" hoành tráng với kinh phí hàng vài trăm tỷ đồng. Vì vậy, ngay cả trong một quận, hai trường gần nhau nhưng có cơ sở vật chất hoàn toàn khác nhau.
Các "siêu” trường từng bị dư luận băn khoăn là "cao" trong chất lượng dạ và học hay chỉ "cao" trong chi phí xây dựng.
Theo tìm hiểu của PV, các trường này được nhà nước rót ngân sách từ chi phí đầu tư đến lương giáo viên nhưng vẫn được thu thêm các khoản dịch vụ phát sinh khác.
Chính mô hình này đã nảy sinh nhiều vấn đề. Nó gây áp lực cho trường tư thục, thậm chí "bóp chết" trường tư thục vì cơ sở vật chất tốt hơn mà khoản thu thấp hơn.
Bên cạnh đó, thực tế "cuộc chạy đua ngầm" của phụ huynh để chuyển con em các "siêu trường" đã làm mất bình đẳng giữa các trường công, vừa làm nạn "chạy chọt" đang ngày càng trở nên nhức nhối..
Nhiều chuyên gia đã từng đặt câu hỏi: “Những “siêu” trường chất lượng cao với số vốn hàng vài trăm tỷ đồng được xây dựng để làm gì? Trong khi theo chủ trương của nhà nước, Hà Nội đã thành lập trường chuyên để đào tạo học sinh giỏi như Amsterdam và Chu Văn An.
Với số tiền hàng vài trăm tỷ đồng có thể xây dựng rất nhiều trường mới, đảm bảo các gia đình có thu nhập cơ bản cũng có điều kiện được học ở những trường công lập.
Như vậy, rõ ràng việc quy hoạch các trường ở các quận tại Hà Nội cũng đang có rất nhiều bất hợp lý, nơi thừa nơi thiếu. Các trường "có thương hiệu" đang được "thả rông" để nhận số lượng học sinh vượt tải, tạo cơ hội cho nạn "chạy chọt".
Từ lâu nhà nước đã có chủ trương và kêu gọi xã hội hóa giáo dục, mời các nhà đầu tư tham gia chia sẻ gánh nặng với nhà nước.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư cũng bức xúc khi cho rằng việc mở các “siêu” trường không chỉ gây ra sự bất công giữa các trường trong hệ thống trường công lập mà còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các trường ngoài công lập.
“Muốn mở một trường tư thục, nhà đầu tư phải chịu biết bao các loại kinh phí đầu tư, vay vốn xây dựng cơ sở, mua trang thiết bị, khấu hao tài sản để trả nợ gốc, lãi vay, xây dựng đội ngũ giáo viên, chi phí tuyển sinh…
Trong khi đó, việc Hà Nội bỏ vài trăm tỷ đồng để xây dựng những trường tiểu học, THCS công lập ngay trong các khu được quy hoạch đã khiến các nhà đầu tư có cảm giác bất bình đẳng trong cạnh tranh”, một người đầu tư vào giáo dục bức xúc.
Cách đây 2 năm, dư luận xôn xao về việc khánh thành “siêu” trường THCS Nghĩa Tân nằm trên địa bàn quận Cầu Giấy, Hà Nội với tổng số vốn đầu tư lên tới 350 tỷ đồng.
Hay báo chí từng phản ánh xây dựng mới một “siêu” trường khác là trường THCS Nam Từ Liêm là 97 tỷ đồng. Mặc dù ở địa bàn Nam Từ Liêm từ lâu đã được xem là "đô thị giáo dục" với hàng loạt trường như Lê Quý Đôn, Quốc tế Việt-Úc Hà Nội, Đoàn Thị Điểm, Lomonoxop, Marie Curie... Tuy đầu tư hoành tráng nhưng từ khi chuyển sang mô hình chất lượng cao, trường THCS Nam Từ Liêm lại khó tuyển sinh hơn.
Nhiều ý kiến cho rằng việc xây dựng đó có phần lãng phí và gây ra sự bất công với chính những trường công lập trên địa bàn.
Trao đổi về vấn đề này, TS. Lê Tiến Thành (nguyên Vụ trưởng Vụ giáo dục Tiểu học, Bộ GD-ĐT) cho rằng, chủ trương xã hội hóa giáo dục của nhà nước hoàn toàn đúng nhưng vấn đề các địa phương thực hiện như thế nào mới là điều quan trọng.
Hiện nay, các trường tư đang nhận trách nhiệm chia sẻ với trường công, tạo thêm nhiều cơ hội học tập đối với các em học sinh trong khi nhà nước không mất ngân sách để xây dựng và trả lương cho giáo viên.
Vì vậy, ông Thành cho rằng nhà nước cần phải quản lý chặt chẽ để tạo điều kiện nuôi dưỡng các trường tư để phục vụ các học sinh, đồng thời gánh đỡ gánh nặng cho ngân sách nhà nước.
“Nhiều khi đáng buồn là những trường tư chưa được chú ý thậm chí “ghẻ lạnh”. Chủ trương trung ương thì đúng nhưng xuống cấp dưới thì lại làm sai, gây khó dễ”, ông Thành nói.
Cũng trả lời về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển phải thừa nhận trong thời gian vừa qua, bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã ban hành nhiều quy định và triển khai nhiều giải pháp để chấn chỉnh những tiêu cực phát sinh do việc xin học trái tuyến và học chọn lớp.
Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển
"Tuy nhiên, hiện tượng “chạy trường”, chạy lớp vẫn còn tồn tại ở nhiều đô thị, khu vực đông dân cư gây áp lực cho cha mẹ học sinh, tạo bức xúc trong xã hội và gây khó khăn cho công tác quản lý của ngành", Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết
Tác giả bài viết: Phương Quỳnh- Bùi Sơn
